80% bãi rác chôn lấp không hợp vệ sinh tại Việt Nam

Bộ Tài nguyên & môi trường vừa thống kê số liệu cho thấy, Việt Nam hiện nay chỉ có 20% rác được chôn lấp hợp vệ sinh trên tổng số hơn 900 bãi rác sinh hoạt. Hàng trăm bãi rác này kéo theo tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng đáng lo ngại hơn.

Khó khăn thách thức trong khâu cải tạo – xử lý

Trên 80% bãi rác, vào khoảng hơn 720 bãi rác được chôn lấp chưa đạt chuẩn – không hợp vệ sinh và không ít trong số đó là các bãi rác đang trong tinh trạng đóng cửa vì quá tải.

Thói quen xả rác bừa bãi, không ý thức được trách nhiệm của mình với công tác bảo vệ môi trường của người dân đã hình thành vô số các bãi rác vừa và nhỏ vô chủ.

Hiện nay tại Việt Nam, hầu hết các bãi rác đều được xử lý bằng cách chôn lấp, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Hồ Chí Minh và Hà Nội, tỷ lệ áp dụng phương thức xử lý này lên đến 90%. Ngay tại các bãi rác nằm trong danh sách các bãi rác được chôn lấp hợp vệ sinh cũng còn tồn đọng một số vấn đề như:

• Không có hệ thống thu gom – xử lý khí thải hoặc có nhưng xử lý không đạt
• Không có hệ thống xử lý nước thải từ rỉ rác hoặc có nhưng xử lý không đạt quy chuẩn.

Không chỉ có thể, đại đa số tất cả các bãi rác chôn lấp này đều tiếp nhận rác thải sinh hoạt ở trạng thái chưa được phân loại tại nguồn dẫn đến trong rác thải có nhiều thành phần chất hữu cơ và khi chôn lấp vừa chiếm nhiều diện tích lại vừa phát sinh nhiều nước thải rỉ rác. Theo đánh giá của Bộ tài nguyên môi trường thì một số các bãi chôn rác lại là nguồn phát sinh gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng - ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người dân.

Từ nhiều năm nay, người dân đã phản ánh rất nhiều về tình trạng gây ô nhiễm từ các cơ sở chôn lấp rác. Thủ tưởng Chính phủ cũng đã phát động các chương trình, yêu cầu các cơ sở chôn lấp rác xử lý môi trường triệt để - không để ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của người dân. Thế nhưng đến nay thì tình trạng này vẫn kéo dài, bài toán xử lý rác thải vẫn còn đó mà chưa có lời giải.

Cơ chế xử lý rác thải tư nhân cần được phát huy

Để xử lý rác thải, Bộ Tài nguyên và môi trường cũng đã nêu rõ phương án khuyến khích sự đầu tư của các doanh nghiệp tư nhân trong xử lý rác thải ở cả thành thị đến nông thôn. Tuy nhiên, bài toán khó ở đây nằm ở các chính sách, cơ chế chưa rõ ràng – chưa cụ thể về các yếu tố: vốn, thuế và đất đai.

Theo đó thì các cơ sở chôn lấp rác cần phải kiểm soát được lượng rác thải sinh hoạt, có các phương án thích hợp, chính sách rõ ràng để hợp tác cùng các đơn vị khác trong nỗ lực xử lý rác thải và các vấn đề liên quan.

Hy vọng rằng trong thời gian sớm nhất tình trạng ô nhiễm môi trường từ các bãi rác chôn lấp này sẽ được chấm dứt, môi trường trong nước sẽ được cải thiện hơn.