Bắc Ninh và vấn đề ô nhiễm tại làng nghề

Bắc Ninh là tỉnh nổi tiếng với nhiều làng nghề có truyền thống lâu đời và nổi tiếng như làng tranh dân gian Đông Hồ, làng gỗ mỹ nghệ, làng dệt, làng gốm, làng nấu rượu, làng đúc, làng tái chế nhôm,… Hiện nay, nơi đây xuất hiện ngày càng nhiều làng nghề có quy mô và tính chất hoạt động khác nhau vì thế việc phát triển kinh tế ở đây cũng tăng trưởng khá nhanh.

Tuy nhiên việc xử lý nước thải làng nghề, khí thải, bụi, chất thải nguy hại, rác thải còn gặp nhiều trở ngại. Đó là do nhu cầu phát triển kinh tế quá nhanh kéo theo lượng nước thải, khí thải độc hại hay rác thải sinh hoạt tăng cao vì thế việc xử lý môi trường ô nhiễm trở thành bài toán khó đối với chính quyền địa phương.

Các làng nghề Bắc Ninh gây ô nhiễm

Đó là thực trạng diễn ra tại làng Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong (tỉnh Bắc Ninh) nổi tiếng với ngành tái chế với hơn 300 hộ và gần 200 hộ kinh doanh phế liệu sắt thép. Vì phát triển làng nghề theo kiểu truyền thống nên việc ứng dụng công nghệ sản xuất hiện đại khá hiếm.

Trong nhiều năm qua, nhiều xưởng tái chế ở đây sử dụng hóa chất tách nhôm không đảm bảo quy trình tiêu chuẩn, công nghệ còn lạc hậu và không ứng dụng bất kỳ hệ thống xử lý nước thải nào. Và hậu quả sông Ngũ Khê trở thành con sông chết.

Tuy phát triển kinh tế theo mô hình làng nghề trong hàng chục năm qua với nguồn thu nhập ổn định nhưng tỷ lệ người mắc các bệnh về hô hấp cũng tăng lên đáng kể. Người dân cho hay, làng nghề xả thải liên tục, cả ngày lẫn đêm, khói bụi mù mịt như sương mù, chưa kể xe cộ ra vào tấp nập. Ngoài nước thải thì môi trường không khí ở đây cũng bị ô nhiễm đáng kể.

Đó chỉ là một ví dụ điển hình về một trong số làng nghề ở Bắc Ninh gây ô nhiễm. Theo khảo sát, chất lượng môi trường của nhiều làng nghề cho thấy mức độ khá cao với chỉ tiêu SO2 vượt quá ngưỡng cho phép, nồng độ amoni vượt quá 6 lần. Tuy tình trạng ô nhiễm diễn ra trong thời gian dài ảnh hưởng lớn đời sống con người và chất lượng môi trường nhưng vẫn chưa có biện pháp xử lý theo hướng bền vững để xử lý chất thải ô nhiễm vì còn gặp nhiều vướng mắc khó xử lý.

Bên cạnh những tác hại từ nước thải, khí thải thì việc xử lý rác thải tại các làng nghề còn diễn ra nhỏ lẻ, tự phát, tự thu gom, tiêu hủy hoặc đốt gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Trong đó, việc đốt rác thải tại làng nghề Văn Môn phát sinh nhiều khói bụi, mùi khét khiến cuộc sống của người dân khu vực lân cận cũng chịu tác động theo.

Nên lựa chọn giải pháp xử lý nào?

Vậy vì sao thực trạng ô nhiễm vẫn kéo dài dai dẳng? Đó là do ô nhiễm diễn ra lâu năm vì chưa thực hiện việc quy hoạch đầy đủ khu sản xuất tập trung làng nghề chưa đồng bộ. Xử lý rác thải sinh hoạt tại làng nghề Văn Môn phải chờ lò đốt rác tập trung ở thị trấn nhưng chỉ xử lý được một phần. Không chỉ riêng làng nghề Văn Môn mà hầu như ô nhiễm môi trường và xử lý rác thải còn gặp nhiều khó khăn.

Chính vì thế, vai trò của chính quyền địa phương rất quan trọng. Tỉnh Bắc Ninh đã tiến hành quy hoạch 16 khu công nghiệp tập trung, trong đó 10 KCN đã vận hành hệ thống xử lý nước thải tập trung. Ngoài ra, 26/53 CCN đã đi vào hoạt động nhưng chưa đảm bảo vì hạ tầng kém chất lượng, phát sinh nhiều bụi, nước thải vẫn chưa được xử lý triệt để nên thải thẳng ngoài môi trường khiến hệ thống sông ngòi, kênh, rạch bị ô nhiễm làm cá, tôm chết hàng loạt.

Đối với rác thải, tỉnh bắc Ninh đã xây dựng khu chôn lấp tập trung có sức chứa 200 tấn rác với công nghệ hợp vệ sinh. Một số quận, huyện được xây dựng nhiều bãi tập kết rác thải tập trung, có hỗ trợ lò đốt với công suất nhỏ nhằm giải quyết ô nhiễm môi trường triệt để.

Xem thêm bài viết xử lý nước thải ô nhiễm làng nghề ở Hà Nội!