Cá chết do ô nhiễm nước tại một số con sông

Xử lý nước thải rồi lại xả thải đã và đang trở thành vòng lẩn quẩn không chỉ gây khó khăn đối với chính quyền địa phương mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển kinh tế của người dân. Từ nước thải sinh hoạt đến nước thải sản xuất nếu không kịp thời xử lý sẽ gây ra không ít hậu quả khó lường, nghiêm trọng hơn làm thất thoát hàng tỷ đồng nguồn thu nhập chính của nhiều hộ dân.

Đó là ví dụ điển hình về ô nhiễm nguồn nước gây ra hiện tượng cá chết hàng loạt ở một số tuyến sông thuộc tỉnh Thanh Hóa. Công tác xử lý môi trường một lần nữa lại có những lỗ hổng dẫn đến những hệ lụy nặng nề.

Cá chết hàng loạt trên sông Mã

Cá tự nhiên, cá nuôi lồng, tôm trên sông Mã đoạn chảy qua huyện Bá Thước chết hàng loạt và bất thường. Sản lượng tôm, cá chết ước chừng khoảng 7 tấn. Cá chết đều xảy ra hiện tượng sạch nhớt, vẩy đỏ, có biểu hiện ngạt khí, bỏ ăn. Theo ghi nhận, cá, tôm hết tập trung ở nhiều xã như Thiết Ống, Thiết Kế, Ban Công, Ái Thượng,… kéo dài gần 20km trên sông Mã. Chưa kể, nước sông qua huyện Bá Thước đổi màu xanh đậm, nổi bọt trắng bất thường. Vậy nguyên nhân do đâu?

Được biết khu vực này có 5 cơ sở sản xuất giấy, bột giấy và vàng mã gồm Công ty TNHH Tân Thái Thanh, Công ty CP TNHH sản xuất thương mại Đồng Tâm, Hợp tác xã sông Mã, Công ty TNHH Phú Thành, Hộ gia đình bà Phạm Thị Loan và Nhà máy chế biến tinh bột sắn Bá Thước.

UBND cùng chính quyền địa phương nhanh chóng kiểm tra và phát hiện Công ty TNHH Tân Thái Thanh xả trực tiếp nước thải xeo giấy ra sông Mã, hộ gia đình bà Phạm Thị Loan và cơ sở sản xuất tinh bột sắn ngang nhiên xây dựng ống ngầm xả nước thải ngâm ủ bột ra thẳng hệ thống sông Mã. Qua đó cho thấy, mặc dù quy mô sản xuất khá lớn nhưng nhiều cơ sở còn lơ là trong việc xử lý nước thải sản xuất giấy.

Ngoài ra, công ty TNHH sản xuất thương mại Đồng Tâm và Hợp tác xã Sông Mã hoạt động trong lĩnh vực sản xuất vàng mã, đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải nhưng chưa hoàn chỉnh. Quá trình hoạt động của hệ thống chưa đảm bảo chất lượng, tải trọng nước thải ngày càng lớn mà hệ thống kém chất lượng nên nước thải tràn ra bề mặt và chảy ra sông Mã.

Trước những hoạt động trái phép này khiến cá trên sông Mã chết hàng loạt. Sở TNMT tỉnh Thanh Hóa và UBND tỉnh đã nhanh chóng chỉ đạo xác định nguyên nhân cá chết và đề xuất phương án khắc phục kịp thời. Theo đó, cần tập trung giám sát các cơ sở xả thải ra ngoài môi trường.

Cá chết nổi trắng bất thường trên sông Chu

Đó là thực trạng 10 tấn cá lồng của người dân xã Xuân Thiên (Thanh Hóa) chết bất thường ảnh hưởng lớn đến nguồn thu nhập và kinh tế của nhiều hộ dân. Có hộ nuôi đến 700 kg cá trắm nhưng đều chết bất thường chỉ trong một đêm. Chỉ trong thời gian ngắn, cá lồng ngoi lên mặt nước, không lâu sau đó gần như toàn bộ cá trong lồng chết và nổi lên trên mặt nước.

Có khoảng 21 hộ gia đình nuôi cá lồng và đều gặp hoàn cảnh tương tự. Họ cố gắng cứu vớt số cá còn lại bằng cách sục khí, đào hố ao vớt cá ra khỏi lồng nhưng không thể cứu được.

Ngoài xã Xuân Thiên, xã Thọ Lâm cũng tương tự hoàn cảnh. 10 hộ nuôi cá lồng ở đây với tổng sản lượng 7.300 kg  thì có đến 2.820 kg cá chết, số cá còn lại được người dân di dời sang khu vực khác vì sợ ảnh hưởng.

Và thực tế ở đây có hàng loạt nhà máy sản xuất giấy, mía đường, tinh bột sắn,… hoạt động 24/24 đã thản nhiên đặt ống xả thải ra môi trường. Tại nhiều vị trí xả thải gần sông Chu, người dân phát hiện các cống xả thải sủi bọt trắng xóa, nước chuyển màu đen rõ rệt.

Nếu cơ quan chức năng không sớm vào cuộc, không chỉ sông Chu mà còn nhiều khu vực khác chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng từ nước thải sản xuất xả thải không đúng quy định như thế này. Ngoài ra, cơ quan chính quyền cần xem xét và quản lý chất lượng nguồn xả thải tại một số nhà máy sản xuất ở khu vực địa phương.

Yêu cầu các doanh nghiệp phải xử lý nước thải sinh hoạt, xử lý nước thải sản xuất trước khi thải ra nguồn tiếp nhận. Hoặc nếu cần thiết phải lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động để theo dõi và kiểm soát nước thải khi có sự cố bất thường xảy ra.