Cách tiết kiệm năng lượng trong ngành nhiệt điện than

Ngày nay, nhiều nhà máy nhiệt điện hoạt động liên tục nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu của con người. Không chỉ ứng dụng nhiều phương pháp xử lý khí thải thân thiện với môi trường mà họ còn tìm cách tiết kiệm năng lượng nhằm cắt giảm việc phát thải các chất ô nhiễm không khí.

Kiểm soát khí thải và giảm nhiên liệu dùng

Ở Việt Nam, ngành nhiệt điện than phát triển khá nhanh và chủ yếu sử dụng loại than antraxit có độ bốc hơi thấp, phát sinh nhiều tro. So với các loại than khác thì than antraxit có độ bén lửa cao, khó cháy và không được sử dụng rộng rãi trong nhiều nhà máy nhiệt điện. Vì thế mà các nhà máy thường xuyên xảy ra sự cố nên phải tạm dừng lò hơi để kiểm tra, sửa chữa, bão dưỡng hay nâng cấp. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến các quy trình sản xuất.

Quá trình đốt cháy than có phát sinh lượng lớn bụi, SOx, NOx vì thế phải tiến hành lắp đặt thiết bị xử lý bụi, xử lý khí thải chuyên dụng. Đầu tiên khí thải sẽ được loại bỏ NOx, xử lý bụi và cuối cùng khử SOx. Người ta thường ứng dụng phương pháp khử bằng amnoniac (khử NOx), lắng tĩnh điện (khử bụi) và hấp thụ bằng sữa vôi (khử SOx).

Song song với quá trình kiểm soát phát thải khí ô nhiễm thì nhiều doanh nghiệp cũng không quên thực hiện các phương pháp tiết kiệm năng lượng như giảm nhiên liệu sử dụng. Các nhà máy nhiệt điện đốt than tiết kiệm năng lượng bằng cách sử dụng nhiều lò hơi, tua bin, thiết bị hỗ trợ và đường ống để nâng cao khả năng giảm năng lượng trong quá trình sản xuất.

Vậy làm thế nào để tiết kiệm năng lượng tối ưu?

• Tiết kiệm chi phí nhiên liệu: giảm tỷ lệ phát sinh nhiều khí dư, giảm nhiên liệu cháy.
• Nâng cao hiệu suất truyền nhiệt bằng cách giảm khói đen, bồ hóng hay nâng cao hiệu suất thu hồi nhiệt thải, lắp quạt thổi khí đen.
• Làm sạch bề mặt truyền nhiệt bằng cách dùng hóa chất làm sạch để nâng cao hiệu suất lò hơi.
• Thu hồi nhiệt trong nước lò hơi.
• Thay mới các bộ phận bị lỗi để cải thiện hiệu quả thu hồi nhiệt.

Thay đổi phương pháp và công nghệ sản xuất

Hiện nay người ta còn ứng dụng 3 phương pháp đốt cháy than đá gồm đốt cháy tầng sôi cố định, đốt cháy tầng sôi tuần hoàn và đốt cháy than phun. Trong đốt cháy tầng sôi cố định có bao gồm lò hơi nạp nhiên liệu. Đặc biệt, người ta thường dùng lò hơi tầng sôi tuần hoàn gia tăng vì chúng có khả năng đốt cháy được nhiều loại than khác nhau và ít gây ô nhiễm hơn. 

Quá trình hình thành khói đen chỉ xuất hiện khi đốt chất nạp nhiên liệu có sự hòa trộn giữa không khí và nguồn nhiên liệu với nhau. Do đó khói đen sẽ được hình thành từ nhiều phương thức đốt cháy và phụ thuộc vào tính chất của than đá.

Trong vài năm trở lại đây, phương thức đốt cháy than phun được sử dụng nhiều hơn trong các nhà máy nhiệt điện than có quy mô lớn. Và họ thường nghiền than đá thành dạng hạt để cung cấp vào các buồng để đốt cháy. Phương pháp này gần giống với phương pháp đốt cháy khí và đốt cháy dầu. Hệ thống đốt cháy than phun đòi hỏi phải thiết kế hệ thống xử lý khí thải có quy mô lớn đi kèm. Như vậy sẽ hạn chế và ngăn chặn sự phát sinh khói đen hoặc nhiều chất gây ô nhiễm khác.

Trong đó khói đen, tro bụi ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc của các lò hơi. Đây là nguyên nhân dẫn đến việc tắc nghẽn, rơi cặn khiến nhiều đường ống bị hư hỏng hay bề mặt bị ăn mòn, giảm hiệu quả làm việc của hệ thống hoặc hoạt động không ổn định. Và nếu để lò hơi bị nguội lạnh thì sau quá trình vận hành trở lại nó sẽ tiêu tốn nguồn năng lượng lớn hơn.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nhiệt điện than cần hình thành thói quen sử dụng năng lượng tiết kiệm, ứng dụng nhiều giải pháp công nghệ mới nhằm nâng cao hiệu suất tiết kiệm năng lượng, đặc biệt cần thay thế các thiết bị - công nghệ cũ.

Các nhà máy nhiệt điện than cần triển khai thực hiện nhiều kế hoạch quản lý năng lượng và kiểm soát chi phí năng lượng. Đồng thời, nhiệt điện than cần triển khai giải pháp tiết kiệm năng lượng như tiết kiệm năng lượng hệ thống lò hơi, tuabin hơi nước, hệ thống bơm quạt máy nén, thiết bị trao đổi nhiệt hoặc tối ưu hóa chế độ vận hành nhà máy.

Công ty môi trường Hợp Nhất chân thành cảm ơn Quý đối tác và bạn đọc đã theo dõi bài chia sẻ!