Các chỉ số ô nhiễm đặc trưng trong nước thải

Chỉ số nào cho thấy nước thải bị ô nhiễm và gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Đặc trưng của các tác nhân này, dấu hiệu nhận biết,...cùng công ty môi trường Hợp Nhất tìm hiểu về các vấn đề này qua những chia sẻ dưới đây.

Các chất rắn trong nước thải

Nước thải là hệ đa phân tán bao gồm nước và các chất bẩn. Các nguyên tố chủ yếu có trong thành phần của nước thải sinh hoạt là C, H, O, N với công thức trung bình C₁₂H₂₆O₆N. Các chất bẩn trong nước thải gồm cả vô cơ và hữu cơ, tồn tại dưới dạng cặn lắng, các chất rắn không lắng được là các  chất hòa tan và dạng keo.

Tổng chất rắn là thành phần vật lý đặc trưng của nước thải. Chất rắn không hoà tan được phân làm 2 loại: chất rắn keo và chất rắn lơ lửng. Chất rắn lơ lửng (SS) được giữ lại trên giấy lọc kích thước lỗ 1,2 micromet (bao gồm chất rắn lơ lửng lắng được và chất rắn lơ lửng không lắng được).

Thành phần các chất hữu cơ có trong nước thải

Trong nước thiên nhiên và nước thải tồn tại nhiều tạp chất hữu cơ nguồn gốc tự nhiên hay nhân tạo: protein, hợp chất hữu cơ chứa nitơ, các loại phụ gia thực phẩm, chất thải của người và động vật,....

Các hợp chất hữu cơ có thể tồn tại dưới các dạng hòa tan, keo, không tan, bay hơi, không bay hơi, dễ phân hủy, khó không hủy,... Phần lớn các chất hữu cơ trong nước đóng vai trò là cơ chất đối với vi sinh vật. Nó tham gia vào quá trình dinh dưỡng và tạo năng lượng cho vi sinh vật.

Xác định riêng rẽ từng loại chất hữu cơ là rất khó và tốn kém, vì vậy người ta thường  xác định tổng các chất hữu cơ. Các thông số thường được chọn là: TOC, DOC, COD; BOD

Trong nước thải đô thị và một số loại nước thải công nghiệp, các chất hữu cơ chủ yếu là cacbon hydrat (CHO) Việc xác định riêng biệt các thành phần hữu cơ riêng biệt là khó khăn, người ta  thường xác  định tổng các chất hữu cơ thông qua chỉ tiêu COD, BOD. Thường thì giá trị COD nhỏ hơn nhiều giá trị BOD do không phải bất kỳ chất nào oxy hóa cũng chuyển thành CO₂.

Nhu cầu oxy hóa sinh hóa BOD là lượng oxy yêu cầu để vi khuẩn oxy hóa các chất hữu cơ có trong nước thải. Trong thời gian 5 ngày đầu với 20^oC các vi khuẩn hiếu khí sử dụng oxy để oxy hóa các chất hữu cơ CBOD, sau đó trong điều kiện dư oxy các loại vi khuẩn nitrit, nitrat  bắt đầu hoạt động để oxy hóa các hợp phần nitơ thành nitrit và nitrat NBOD.

Xem thêm về xử lý nước thải ô nhiễm.

Giữa đại lượng COD, BOD có mối quan hệ với nhau và liên hệ theo một tỉ lệ phụ thuộc vào loại  NƯỚC THẢI, nước nguồn và cả trong quá trình xử lý nước thải. Thường COD _Cr2O72-:BOD₂₀:COD_MnO4- :BOD₅= 0,95:0,71:0,65:0,48.