Đa dạng sinh học và các mối đe dọa

Ở bài viết này, Công ty môi trường Hợp Nhất sẽ chia sẻ tới bạn đọc chi tiết về đa dạng sinh học và những tác động - mối đe dọa làm suy thoái, tàn phá môi trường làm biến đổi chúng!

Đa dạng sinh học là gì?

Đa dạng sinh học bao gồm dạng sống trên trái đất như các loài thực vật, động vật và VSV khác nhau với hệ thống sinh thái trên cạn, biển và nước ngọt. Sự đa dạng này tồn tại ở nhiều quy mô khác nhau như đa dạng khu vực, sinh thái, loài và di truyền. 

Đa dạng sinh học thay đổi liên tục, nó thường tăng lên bởi sự thay đổi di truyền, quá trình tiến hóa và giảm đi từ quá trình suy thoái môi trường, suy giảm số lượng và tuyệt chủng.

Thiên nhiên rất quan trọng với sự tồn tại của con người vì cung cấp oxy, điều chỉnh thời tiết, khí hậu, sản xuất lương thực, thực phẩm. Thế nhưng sức ép đến đa dạng sinh học ngày càng tăng.

Chủ yếu tác động từ hoạt động con người thay đổi gần 75% bề mặt trái đất, khiến động thực vật mất đi nhiều môi trường sống. Hệ sinh thái cung cấp vai trò quan trọng như thụ phấn, phát tán hạt giống, điều hòa khí hậu, lọc nước, chu trình dinh dưỡng.

Tầm quan trọng của đa dạng sinh học

Đa dạng sinh học làm nền tảng cho hàng loạt các dịch vụ hệ sinh thái. Theo đó, hệ sinh thái nước ngọt trên cạn, biển khá mạnh giúp tạo ra môi trường năng suất tốt. Đây cũng làm căn cứ cung cấp dịch vụ sinh thái phát triển như nước sạch, đất và đại dương để tăng cường sản xuất.

Đa dạng sinh học liên kết chặt chẽ với văn hóa như giải trí, thẩm mỹ, tinh thần tôn giáo, kiến thức giáo dục và ý nghĩa cảm hứng. Các giá trị sinh thái, kinh tế và xã hội của đa dạng sinh học quan trọng với quá trình tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, phát triển kỹ thuật.

Chẳng hạn như các ngành đánh bắt hải sản phụ thuộc phần lớn vào hệ sinh thái tự nhiên. Nhiều khu vực sinh thái được tận dụng triệt để phát triển lĩnh vực du lịch, đóng góp hàng tỷ đô la mỗi năm.

Đa dạng sinh học có vai trò điều tiết trong chống xâm thực, tránh nhiều rủi ro, ngăn chặn xói mòn, lọc nước, điều hòa khí hậu và tạo môi trường, nguồn thức ăn dồi dào cho nhiều động vật ăn cỏ.

Đe dọa của đa dạng sinh học

Tuyệt chủng là một phần tự nhiên của sự sống trên trái đất. Nhiều loài đã từng tồn tại, tiến hóa và sau đó dần tuyệt chủng. Các loài bị tuyệt chủng do thay đổi tự nhiên, cấu trúc môi trường diễn ra trong thời gian dài.

Quá trình mất đa dạng sinh học tăng nhanh trong thế kỷ 20. Tác nhân con người trong hoạt động chuyển đổi đất, khai thác, ô nhiễm nước, phú dưỡng, biến đổi khí hậu. Ngày càng nhiều áp lực phát sinh từ việc sử dụng, tiêu thụ nhiều tài nguyên. Điều này làm đảo lộn sự mất cân bằng hệ sinh thái và làm mất đi tính đa dạng sinh học.

Ngày nay, nhiều loài sinh vật đang bị tuyệt chủng với tốc độ ngày càng nhanh và nguy hiểm hơn do sự thay đổi môi trường tự nhiên do con người gây ra. Một số hoạt động ảnh hưởng trực tiếp như suy thoái môi trường, khai thác tài nguyên quá mức, dịch bệnh. Nhiều hoạt động của con người cũng tác động gián tiếp đến đa dạng sinh học, bao gồm cả ô nhiễm, biến đổi khí hậu.

Hiện nay, ¾ môi trường đất liền với 60% môi trường đại dương thay đổi đáng kể. Hơn 1/3 diện tích đất trồng với 75% nguồn nước ngọt dành cho trồng trọt và chăn nuôi. BĐKH làm trầm trọng thêm tác động tiêu cực với thiên nhiên.

Ở Borneo – hòn đảo lớn ở Đông Nam Á tồn tại đa dạng sinh học điển hình với hơn 1.400 loài động vật và 15.000 loài thực vật khác nhau. Sự giàu có về tài nguyên thiên nhiên ở Borneo thu hút nhiều người yêu thiên nhiên.

Tuy nhiên, việc khai thác quá mức nguồn tài nguyên khiến rừng bị tàn phá, động thực vật giảm dần làm tăng áp lực khi làm thay đổi nhanh chóng các giá trị đa dạng sinh học. Hậu quả từ các hoạt động trên khiến cảnh quan thiên nhiên thay đổi nhanh chóng. 30% diện tích rừng ở Borneo bị xóa sổ trong vòng 40 năm.

Xem thêm về dịch vụ, lập - viết hồ sơ môi trường của Hợp Nhất!