Dự thảo Luật mới về ĐTM và giấy phép xả thải

Các doanh nghiệp đã, đang và sẽ triển khai các kế hoạch sản xuất, kinh doanh bắt buộc phải xác định đối tượng có cần thực hiện báo cáo đtm hoặc thủ tục xin giấy phép xả thải vào nguồn nước hay không? Trong Dự thảo Luật mới nhất có thay đổi, bổ sung thêm một số điều phải xét theo từng ngành nghề, tính chất nguồn thải, quy mô, mức độ tác động đến môi trường.

Báo cáo ĐTM có ý nghĩa quan trọng như thế nào?

Trong những quy định mới đây Dự thảo luật sửa đổi sẽ xem xét việc lập đtm và GPMT dựa trên các tiêu chí về môi trường căn cứ vào quy mô, diện tích và mức độ tác động của dự án. “Không phải dự án nào cũng thực hiện ĐTM” chính là quan điểm mới đảm bảo sự quản lý chặt chẽ và phân định rõ vai trò công cụ ĐTM. Như vậy ĐTM không còn là công cụ vạn năng mà nó được coi là công cụ dự báo và có ý nghĩa trong giai đoạn triển khai xây dựng dự án.

Về sau, các yếu tố về xã hội sẽ được bổ sung tại các nội dung báo cáo ĐTM phải có quy trình tham vấn, công khai thông tin, giám sát thực hiện. Trong đó các yếu tố xã hội gồm hiện trạng, quy hoạch khai thác, sử dụng tài nguyên mà các đối tượng bị ảnh hưởng. Thông qua đó mà những đánh giá rủi ro để tiếp cận, sử dụng tài nguyên khi dự án đi vào hoạt động. Các thủ tục môi trường được chia thành 4 nhóm đầu tư khác nhau:

• Nhóm 1: Phải thực hiện ĐTM mà không cần GPMT.
• Nhóm 2: Dự án phải thực hiện ĐTM và bắt buộc phải có GPMT.
• Nhóm 3: Không thực hiện ĐTM nhưng phải có GPMT.
• Nhóm 4: Không phải thực hiện thủ tục môi trường.

Liên quan đến việc tham vấn sẽ có quy định rõ về nội dung, cách thức thông tin đến người xin ý kiến dưới hình thức công khai trên kênh thông tin của địa phương. Đây cũng là trách nhiệm của chủ dự án trong suốt quá trình thẩm định hoặc chờ phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường. Đồng thời cũng sẽ quy định lại trách nhiệm của chính quyền địa phương trong tổ chức tham vấn. Tiếp theo các địa phương phải họp dân và thông tin công khai tại nơi triển khai dự án.

Các quy định mới về giấy phép xả thải vào nguồn nước

Trước đây việc kiểm soát chất lượng nước thải đầu ra không tính toán đến tổng lượng nguồn nước. Do đó mà nguồn nước dễ bị ô nhiễm nếu không xử lý đạt chuẩn, tổng thải lượng nước quá lớn và vượt quá sức chịu tải của nguồn tiếp nhận. Đối với các nguồn nước ô nhiễm nghiêm trọng rất khó để thực hiện công tác xử lý nước thải ô nhiễm. Và nhiều nguồn thải dù bị ô nhiễm vẫn được cấp phép để xả thải.

Cũng trong Dự thảo Luật sửa đổi có thay đổi cách tiếp cận BVMT từ quản lý theo quy chuẩn đầu ra dựa vào lưu lượng và sức chịu tải. Nhờ giấy phép xả thải vào nguồn nước mà cơ quan nhà nước dễ theo dõi, kiểm soát nguồn nước mặt trên địa bàn quản lý. Từ đó đề xuất biện pháp xử lý môi trường, phục vụ việc quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Nội dung quản lý chất lượng nước phải đảm bảo các mục tiêu bảo vệ chất lượng nước, thực trạng phân bổ nguồn ô nhiễm, loại và tổng lượng ô nhiễm nguồn, đánh giá khả năng chịu tải từng khu vực. Bên cạnh đó, chủ dự án cần theo dõi lộ trình giảm phát thải vào nguồn nước khi không còn khả năng chịu tải, biện pháp phòng ngừa, giảm ô nhiễm và cải thiện chất lượng nguồn nước đáng kể.

Mặc khác, Dự thảo Luật cũng đưa ra nhiều quy định về việc không cấp phép môi trường để xả thải vào nguồn nước khi không còn khả năng chịu tải. Không chỉ riêng Việt Nam mà nhiều nước trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc đều có quy định tương tự như vậy. Bởi lẽ khi nguồn nước không còn khả năng đón nhận thêm nguồn thải thì nó sẽ bị ô nhiễm trầm trọng hơn và khó mà phục hồi.