Hạt Vi Nhựa Là Gì? Nguồn Gốc Của Hạt Vi Nhựa

Hạt vi nhựa là một trong những tác nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và là vấn đề đang được toàn thế giới quan tâm. Mời các bạn cùng Môi trường Hợp Nhất tìm hiểu thông tin chi tiết về khái niệm và nguồn gốc của hạt vi nhựa qua nội dung dưới đây.

1. Hạt vi nhựa là gì?

Hạt vi nhựa là những mảnh nhựa siêu nhỏ, có kích thước dưới năm milimet, có thể gây hại cho tất cả các sinh vật. Hiện tại hạt vi nhựa đang là mối đe dọa lớn nhất cho đại dương và sinh vật biển.

Hạt vi nhựa được chia làm 2 loại chính là hạt vi nhựa sơ cấp và hạt vi nhựa thứ cấp:

• Hạt vi nhựa sơ cấp: Là các hạt nhựa được sản xuất với kích thước siêu nhỏ ngay từ đầu, ví dụ hạt nhựa trong mỹ phẩm (kem tẩy tế bào chết, sữa rửa mặt), hạt vi nhựa trong sản phẩm tẩy rửa công nghiệp hoặc chất mài mòn.
• Hạt vi nhựa thứ cấp: Là kết quả của quá trình phân rã các sản phẩm nhựa lớn như túi nilon, chai nhựa, lốp xe… dưới tác động của ánh sáng mặt trời, sóng biển, gió, và ma sát.

2. Nguồn gốc của hạt vi nhựa

Hạt vi nhựa đến từ nhiều nguồn khác nhau, chúng có thể đến đến từ ngành dệt may, bụi thành phố, lốp xe, vạch kẻ đường, lớp phủ hàng hải, sản phẩm chăm sóc cá nhân và viên nhựa kỹ thuật.

2.1. Hạt vi nhựa đến từ ngành dệt may

Dệt may tổng hợp là tác nhân lớn nhất gây ra hạt vi nhựa trong đại dương khi chiếm đến 35% tổng khối lượng.

Polyester, nylon, acrylic và các sợi tổng hợp khác – mỗi loại đều là một dạng nhựa – chiếm 60% hàm lượng vải trong quần áo của chúng ta. Tại sao? Sợi vi nhựa tổng hợp rẻ và đa năng. Các sợi này tạo ra độ co giãn và thoáng khí cho quần áo thể thao, cũng như độ ấm và độ bền cho quần áo mùa đông.

Nhưng giặt vải tổng hợp sẽ giải phóng vi nhựa kỹ thuật thông qua quá trình mài mòn và bong ra các sợi từ vải. Điều đó là do ứng suất cơ học và hóa học mà vải phải chịu trong quá trình giặt trong máy giặt.

Sau đó nước thải từ máy giặt sẽ theo đường ống đi đến các nhà máy xử lý nước thải. Những sợi này quá nhỏ để nhà máy có thể lọc được, vì vậy chúng sẽ được thải ra cùng với nước thải đã qua xử lý. Cuối cùng, các sợi này sẽ trôi ra đại dương.

Các loại vải tự nhiên như cotton cũng bị bong ra. Nhưng trong khi nhiều loại sợi tự nhiên phân hủy sinh học, thì sợi tổng hợp lại không.

2.2. Hạt vi nhựa đến từ lốp xe

Ít ai ngờ tới, lốp xe cũng là một trong những nguyên nhân gây ra hạt vi nhựa, lý do là lốp xe bị mòn khi đi trên đường góp phần tạo ra chất thải vi nhựa.

Ngày nay, khoảng 24% lốp xe bao gồm cao su tổng hợp, polyme nhựa và 19% cao su tự nhiên. Vi nhựa tạo thành một ma trận của các polyme tổng hợp, mang lại cho lốp xe cả độ cứng và lực kéo. Phần còn lại của lốp xe là kim loại và các hợp chất khác.

Lốp xe bị mòn do nhiệt và ma sát khi tiếp xúc với mặt đường. Gió và mưa làm bụi lốp lan rộng và rửa trôi khỏi mặt đường. Bụi đi vào các nhánh sông, hồ và cuối cùng là đại dương.

Một nghiên cứu của Canada phát hiện ra rằng lốp xe tải nhẹ chở khách đã mất gần 2,5 pound (1,134kg) cao su trong thời gian sử dụng trung bình chỉ hơn 6 năm. Một nghiên cứu khác phát hiện ra rằng người Mỹ tạo ra nhiều lốp xe mòn nhất tính theo đầu người và ước tính rằng riêng lốp xe ở Hoa Kỳ tạo ra khoảng 1,8 triệu tấn vi nhựa mỗi năm.

Theo IUCN (Liên minh Quốc tế Bảo tồn Thiên nhiên và Tài nguyên Thiên nhiên), lốp xe ô tô chỉ đứng sau hàng dệt may tổng hợp về việc tạo ra hạt vi nhựa, lốp xe ô tô đóng góp 28% tổng số vi nhựa chính trong đại dương.

2.3. Hạt vi nhựa đến từ bụi tại các thành phố

Bụi tại các thành phố, chiếm 24% vi nhựa trong đại dương, đến từ nhiều nguồn khác nhau. Mặc dù mỗi nguồn đều là một tác nhân nhỏ, nhưng chúng tích tụ lại thành một khối lượng lớn, đặc biệt là tại các khu vực đông dân cư.

Bụi thành phố bao gồm tổn thất từ ​​sự mài mòn của các vật thể như đế giày tổng hợp và dụng cụ nấu ăn tổng hợp, sự mài mòn của cơ sở hạ tầng như bụi gia dụng, cỏ nhân tạo, bến cảng và lớp phủ của tòa nhà bến du thuyền. Nó cũng bao gồm các hạt nhỏ từ việc nổ mìn, sự phân hủy của vật liệu nhựa và việc sử dụng chất tẩy rửa.

Các nhà khoa học đã ghi nhận 365 hạt vi nhựa trên một mét vuông rơi xuống từ bầu trời hàng ngày ở dãy núi Pyrenees ở miền nam nước Pháp. Nơi đó cách thành phố gần nhất 60 dặm. Các tác giả của nghiên cứu năm 2019 gọi đó là "chất gây ô nhiễm khí quyển mới".

2.4. Hạt vi nhựa đến từ vạch kẻ đường

Theo các số liệu nghiên cứu, các mảnh vụn từ vạch kẻ đường chiếm khoảng 7% vi nhựa chính trong đại dương.

Các đội thi công thường áp dụng vạch kẻ đường trong khi xây dựng và bảo trì đường bộ. Trong đó, chất liệu để làm vạch kẻ đường bao gồm băng keo polyme và sơn hoặc nhựa nhiệt dẻo. Theo thời gian, các vạch kẻ đường có thể bị mài mòn do xe cộ hoặc bị tác động từ các yếu tố môi trường như bị bị gió phát tán hoặc bị mưa cuốn trôi khỏi đường trước khi đến mặt nước và sau đó là ra đại dương.

2.5. Lớp phủ hàng hải

Lớp phủ hàng hải (lớp sơn chuyên dụng để bảo vệ các phương tiện, thiết bị hoạt động trong môi trường biển).

Lớp phủ hàng hải chiếm 4% vi nhựa nguyên sinh trong đại dương.

Các nhà khai thác áp dụng lớp phủ hàng hải cho tất cả các bộ phận của tàu biển để bảo vệ, bao gồm thân tàu, phần kiến ​​trúc thượng tầng và thiết bị trên boong. Các vật liệu bao gồm lớp phủ rắn, sơn chống ăn mòn hoặc sơn chống bám bẩn.

Các nhà phát triển sử dụng một số loại nhựa cho lớp phủ hàng hải, bao gồm chủ yếu là lớp phủ polyurethane và epoxy, vinyl và sơn mài. Sự phong hóa và tràn đổ trong quá trình thi công, bảo dưỡng và thải bỏ các lớp phủ này gây ra sự giải phóng các vi nhựa nguyên sinh.

2.6. Các sản phẩm chăm sóc cá nhân

Nhiều sản phẩm chăm sóc cá nhân và mỹ phẩm chứa một loại vi nhựa được chế tạo gọi là hạt vi nhựa. Các sản phẩm bao gồm chất tẩy tế bào chết, gel tắm và kem.

Chính phủ Hoa Kỳ đã cấm sản xuất và bán loại hạt này, nhưng các nhà sản xuất vẫn sản xuất và bán những sản phẩm này trên toàn cầu.

Hạt vi nhựa là nhựa polyethylene được sản xuất. Nó hoạt động như một chất tẩy tế bào chết, cung cấp các thành phần hoạt tính và kiểm soát độ nhớt trong các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và làm đẹp.

Có tới 10 phần trăm trọng lượng của một số sản phẩm chăm sóc cá nhân là nhựa. Con số này còn lớn hơn cả vật liệu đóng gói. Một số mặt hàng có tới hàng nghìn hạt vi nhựa trên một gam sản phẩm.

Sau khi sử dụng, sản phẩm chăm sóc cá nhân sẽ trôi vào nước thải. Những hạt nhỏ này dễ dàng đi qua hệ thống lọc nước và trôi vào nguồn nước của chúng ta.

Các sản phẩm chăm sóc cá nhân và mỹ phẩm chiếm 2% tổng số vi nhựa chính trong đại dương.

2.7. Viên nhựa dùng trong sản xuất

Viên nhựa chiếm 0,3% vi nhựa chính của đại dương.

Các nhà sản xuất sản xuất một số loại nhựa dưới dạng viên hoặc bột, dạng chính của nhựa. Sau đó, những nhà sản xuất này vận chuyển viên đến các máy biến áp nhựa để tạo ra các sản phẩm nhựa. Viên có thể vô tình tràn ra môi trường trong quá trình sản xuất, chế biến, vận chuyển và tái chế.

Năm 2019, Tiểu bang Texas đã phạt một nhà sản xuất nhựa ở Texas hơn 120.000 đô la sau khi đổ hàng nghìn viên nhựa hoặc "hạt nhựa" có kích thước bằng hạt đậu lăng xuống một con lạch và vịnh trên Bờ biển Vịnh. ​​Formosa Plastics, một công ty Đài Loan có trụ sở chính tại New Jersey đã đổ các hạt nhựa gần khu phức hợp rộng 2.500 mẫu Anh của công ty, nằm giữa Houston và Corpus Christi.

Tiểu bang yêu cầu công ty thu hồi và xử lý đúng cách khoảng 439.000 pound mảnh vụn và nhựa từ các tuyến đường thủy.

Hạt nhựa có thể hấp thụ các hóa chất công nghiệp và tiêu dùng nguy hiểm bao gồm thuốc trừ sâu, PCB và thủy ngân. Các viên nhựa có thể làm tắc nghẽn hệ tiêu hóa của động vật biển nếu chúng ăn phải để làm thức ăn và cuối cùng khiến chúng chết đói. Nurdles – hạt nhựa tiền sản xuất cũng có thể phân hủy thành vi nhựa.

Trên đây là một số thông tin về khái niệm và nguồn gốc của hạt vi nhựa. Mời các bạn cùng theo dõi các tin tức khác của cùng chủ đề này tại chuyên mục tin tức ngành môi trường của website: moitruonghopnhat.com, xin cảm ơn!