Hệ sinh thái biển có đang bị suy thoái không?

Hệ sinh thái biển nước ta khá nhạy cảm với những biến động từ môi trường và tác hại từ hoạt động con người. Tuy nhiên trong những năm vừa qua, vùng ven biển, cửa sông chịu tác động nghiêm trọng như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu và ô nhiễm vi nhựa đã và đang làm thay đổi hệ sinh thái biển đáng kể.

Sự “mất mát” của hệ sinh thái biển

Khai thác tài nguyên biển quá mức dẫn đến làm suy thoái chất lượng và số lượng hệ sinh thái biển trong thời gian vừa qua. Với những hoạt động của con người đã gián tiếp khiến phần lớn rừng ngập mặn bị suy thoái dần và lượng thủy hải sản đánh bắt cũng giảm xuống đáng kể.

Khi mở rộng diện tích nuôi trồng thủy sản cùng với hoạt động phát triển khu công nghiệp, đô thị dẫn đến hệ sinh thái biển bị thất thoát đến 80%. Cùng với đó, diện tích rạng san hô cùng nhiều tài nguyên khác qua khảo sát cũng cho thấy chúng bị giảm sút với tốc độ nhanh chóng.

Với những gì chúng ta thấy hiện nay, biển trở thành nguồn tiếp nhận “bất đắc dĩ” đối với nước thải, chất thải sinh hoạt và công nghiệp. Thậm chí CTNH y tế tại các vùng ven biển tăng mạnh trong thời gian qua. Tất cả vấn đề này là nguyên nhân khiến tình trạng ô nhiễm lan rộng tại nhiều cửa sông, ven biển.

Mặc dù các cảng biển đã tiến hành lập ĐTM hay xây dựng hệ thống xử lý chất thải (nước thải, khí thải, CTR) nhưng hàng ngày có đến hàng tấn chất thải từ nuôi trồng thủy sản, công nghiệp, đóng tàu và sửa chữa xả thải hằng ngày.

Trong khi đó, giao thông đường thủy ở nước ta ngày càng cải tiến và không ngừng mở rộng về cơ sở hạ tầng. Tại nhiều cửa biển, phương tiện tàu thuyền càng làm gia tăng sức ép đối với môi trường, các sự cố tràn dầu, chất thải dầu cặn, rác thải liên tục gây tổn thương nghiêm trọng đến chất lượng môi trường.

Sức ép từ biến đổi khí hậu

Các vùng đất ngập nước ven biển bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ BĐKH khiến các giá trị đa dạng sinh học, giảm nguồn lợi thủy sản. Với tác động từ khí hậu. Quần thể động vật có xu hướng di chuyển ra xa bờ làm thay đổi dòng hải lưu, dòng chảy và khiến 60% nguồn sinh vật cư trú ven biển mất nơi sinh sống.

Hệ sinh thái đang đứng trước nguy cơ bị suy thoái khi san hô, thảm cỏ biển, thủy hải sản bị đe dọa về số lượng. Nguồn nước biển với nhiệt độ tăng cao do chịu tác động từ các hiện tượng El-Nino khiến tần suất và cường độ trong nước tăng cao. Trong khi đó, thảm san hô chịu bức xạ mặt trời làm giảm khả năng chịu đựng của nó khiến hiện tượng tẩy trắng san hô ngày càng lan rộng.

Ô nhiễm từ hạt vi nhựa

Tại nhiều vùng biển nước ta, ô nhiễm vi nhựa chủ yếu xảy ra do hoạt động con người và chất thải ra sông, hồ dẫn ra biển. Theo nghiên cứu, nhiều loài thủy sinh bị nhiễm vi nhựa tương đối cao, vi nhựa lưu giữ trong các cơ quan tiêu hóa và mang. Khi dân số tăng cao, phát triển công nghiệp cùng các quy trình xử lý nước thải khiến nguồn vi nhựa tích tụ ngày càng nhiều.

Vi nhựa khá nguy hiểm, chúng tích lũy từ động vật này sang động vật khác và thậm chí đi vào cơ thể con người thông qua chuỗi thức ăn. Số lượng sinh vật biển giảm dần vì chúng tiêu thụ nguồn vi nhựa khá lớn. Tác động từ mật độ dân số, khối lượng rác thải, thời tiết, điều kiện mưa, gió.

Đứng trước nguy cơ tàn phá hệ sinh thái biển, nhà nước khuyến khích cần quản lý, tái sử dụng, tái chế để giảm thiểu chất thải nhựa. Các sản phẩm, hàng hóa chứa hạt vi nhựa có tác động xấu đến môi trường và sức khỏe cộng đồng cần có kế hoạch sử dụng hợp lý, cấm sử dụng hạt vi nhựa đối với lĩnh vực hóa mỹ phẩm, may mặc hay phân bón.

Luật BVMT 2020 cũng quy định chi tiết liên quan đến quản lý chất thải nhựa và vi nhựa. Theo quy định của nhà nước phân định rõ lộ trình hạn chế sản xuất, nhập khẩu sản phẩm nhựa, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học.

Hy vọng là với những phân tích trên đây của moitruonghopnhat, mỗi doanh nghiệp sẽ có biết thêm về tình trạng thực tế của hệ sinh thái biển và qua đó ý thức rõ trách nhiệm bảo vệ môi trường của mình!