Hướng xử lý tro xỉ tại các nhà máy nhiệt điện

Ngoài việc xử lý khí thải nhà máy nhiệt điện, chúng ta cần quan tâm đến một vấn đề khác đó là làm thế nào xử lý tro xỉ phát sinh? So với các nguồn năng lượng khác, các Nhà máy nhiệt điện ứng dụng than vì có chi phí thấp, nguồn nguyên liệu dồi dào nên giảm được giá thành trong sản xuất.

1. Công nghệ xử lý tro xỉ than tại Việt Nam

Mặc dù các nhà máy nhiệt điện tăng sản lượng điện nhờ ứng dụng nguồn năng lượng tái tạo và khí thiên nhiên hóa lỏng thân thiện nhưng vẫn không đảm bảo đáp ứng đầy đủ lượng điện cho toàn xã hội. Và các nhà máy nhiệt điện than ngày càng mở rộng quy mô sản xuất kịp thời đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Do đó kế hoạch quy hoạch đến năm 2030, nhà máy nhiệt điện than tăng công suất lên 55.300 MW và dự kiến tiêu thụ đến 129 triệu tấn than.

Vậy làm thế nào để xử lý hết lượng tro xỉ khổng lồ? Theo Viện Năng lượng quốc gia, các Nhà máy nhiệt điện than của nước ta hiện áp dụng 2 công nghệ gồm công nghệ đốt than phun (than trong nước: than antraxit chất lượng cao và than nhập khẩu: than bitum, than á bitum) và công nghệ đốt than tầng sôi tuần hoàn (CFB) tận dụng nguồn than xấu.

Người ta ưu tiên lựa chọn công nghệ đốt than hiện đại và tiên tiến. Ngoài việc ứng dụng hệ thống xử lý khí thải lò đốt đạt chuẩn thì công nghệ này hoạt động dựa vào đặc tính từng loại than sử dụng. Trong khi đó, nguồn than trong nước khá khan hiếm nên chúng ta thường nhập khẩu than từ các nước khác để sản xuất điện năng.

2. Chất lượng tro xỉ tại các nhà máy nhiệt điện

Trường hợp sử dụng công nghệ PC thải ra lượng tro xỉ có tỷ lệ 85%/15% (85% tro bay và 15% tro xỉ than đáy). Lượng tro xỉ này chứa chủ yếu oxit kim loại. Các Nhà máy nhiệt điện than của Việt Nam chủ yếu sử dụng than nhập khẩu với tỷ lệ trộn 30% bitum và 70% á bitum.

Trong đó than bitum có độ ẩm thấp, tro thấp, độ bốc cháy cao nên chúng thường có nhiệt độ cao. Còn than á bitum có độ tro thấp, độ ẩm cao, chất bốc hơi cao và rất dễ cháy. Và tỷ lệ tro xỉ khi trộn 2 loại than thì than bitum chiếm từ 5 – 7% và than á bitum chiếm 15 – 20% nên tỷ lệ tro xỉ thải ra khi đốt chiếm 15%.

Trường hợp sử dụng công nghệ CFB chủ yếu sử dụng than trong nước là chính. Lượng tro xỉ thải ra chiếm 50/50% chứa các oxit kim loại, đá vôi, sunfat canxi và cacbon. Với nhà máy sử dụng than nâu, lượng tro xỉ còn lại chiếm từ 2 – 3%.

Đối với khối lượng tro xỉ đạt chuẩn trở thành nguồn nguyên liệu đầu vào cho các ngành sản xuất vật liệu xây dựng, phân bón, san lấp đường. Các Nhà máy nhiệt điện than sử dụng công nghệ PC chứa oxit kim loại và cacbon còn lại hoàn toàn đáp ứng nhu cầu sản xuất vật liệu xây dựng. Còn các Nhà máy sử dụng than nội địa bằng công nghệ CFB chứa sản phẩm từ quá trình khử lưu huỳnh, muốn sử dụng phải có thêm khâu tiền xử lý.

3. Ứng dụng tro xỉ làm vật liệu xây dựng

Tập Đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết họ luôn chú trọng xử lý chất thải từ các nhà máy nhiệt điện than. Khí thải từ các nhà máy nhiệt điện than được họ đầu tư hệ thống lọc bụi, xử lý khí thải SO2, xử lý khói thải. Về nguồn nước thải phát sinh, EVN thiết kế hệ thống xử lý nước thải công nghiệp đạt chuẩn có khả năng tái sử dụng nguồn nước để tưới ẩm tại các bãi tro xỉ.

Đáng chú ý, hàng loạt Nhà máy nhiệt điện than như Phả Lại, Uông Bí, Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Vĩnh Tân 2 ký hợp đồng với các đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng, gạch không nung bằng khối lượng tro xỉ phát sinh.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đang xem xét và ban hành một số tiêu chuẩn kỹ thuật đối với tro xỉ như yêu cầu kỹ thuật của tro xỉ trong sản xuất, hướng dẫn kỹ thuật sử dụng tro xỉ sản xuất gạch không nung, thay thế đất sét để sản xuất xi măng,…

Công ty môi trường Hợp Nhất xin cảm ơn bạn đọc đã theo dõi!