Khai thác khoáng sản để lại những hệ lụy nào?

Ngoài việc đóng góp to lớn vào nền kinh tế cả nước thì việc khai thác khoáng sản lại gây ra không ít tác động xấu đến môi trường, phá vỡ cấu trúc cảnh quan, gây ô nhiễm môi trường, sụt lún,… nghiêm trọng. Vậy khai thác khoáng sản gây ra những hệ lụy và những quy định BVMT nào đối với các dự án khai thác, sử dụng tài nguyên khoáng sản.

Những hệ lụy sau khai thác khoáng sản

Nước ta có hàng nghìn điểm khai thác mỏ, khoáng sản từ nhiều doanh nghiệp lớn nhỏ khác nhau. Thế nhưng, các hoạt động khai thác lại tác động xấu đến môi trường, cảnh quan, hệ sinh thái, tích tụ chất thải làm ảnh hưởng đến việc sử dụng nguồn nước. Mặc dù có nhiều tiềm năng phát triển khoáng sản nhưng việc khai thác bất hợp lý đã và đang làm thay đổi chất lượng môi trường xung quanh.

Với những dự án chưa có giấy phép hoạt động hoặc có nhưng chưa lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hoạt động trái phép ở đầu nguồn tạo ra nhiều dòng chảy mang theo chất thải ô nhiễm làm hủy hoại môi trường nước. Điển hình việc khai thác lộ thiên nhưng nhiều đơn vị vẫn chưa có hệ thống XLNT, xử lý bụi, chưa xử lý hóa chất độc hại như xyanua, thủy ngân. Chưa kể, nguồn nước ngầm cũng bị tác động vì dòng chảy dưới vùng khai thác khoáng sản mang theo chất ô nhiễm.

Nhiều dự án khai thác khoáng sản sau khi hoạt động đã để lại nhiều hố sâu hàng chục mét gây ra nhiều tai nạn đối với con người và nhiều loài động vật. Chưa hết, quá trình khai thác còn xả thải gây ô nhiễm, đặc biệt nguồn thải chứa nhiều hóa chất độc hại như xyanua. Nhiều mẫu nước chứa hàm lượng xyanua nồng độ cao, phát sinh mùi khó chịu làm biến đổi màu sắc của nước.

Những dự án khai thác khoáng sản để lấy được quặng, kim loại phải đào bới sâu trong lòng đất. Bên cạnh những doanh nghiệp tuân thủ đúng các quy tắc an toàn thì có không ít đơn vị dùng thiết bị máy móc đào bới khiến nhiều con suối bị tắc nghẽn, một diện tích rừng tự nhiên bị phá hủy.

Quy định trong quản lý chất thải từ khai thác khoáng sản

Trong Luật BVMT 2014 có quy định đối với dự án khai thác khoáng sản như phải có phương án phòng ngừa, ứng phó với sự cố môi trường, cải tạo, phục hồi môi trường như thu gom nước thải, chất thải rắn. Phải có phương án ngăn ngừa việc phát tán bụi, khí thải độc hại và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường. Quá trình thăm dò, vận chuyển, chế biến khoáng sản chứa các nguyên tố phóng xạ, chất nổ phải thực hiện đầy đủ quy định về Luật BVMT.

Bùn, chất thải lỏng phải được thu hồi, xử lý theo quy địn của pháp luật về BVMT hoặc lưu trữ tại hồ chứa bảo đảm không gây ô nhiễm môi trường. Những hồ chứa quặng, hồ chứa bùn thải được thiết kế với các công trình, khả năng chống tràn, chống thấm, chống sụt lún, chống rò rỉ ra ngoài môi trường. Vì thế chủ cơ sở khai thác khoáng sản phải lên kế hoạch thu hồi phần còn lại trong hồ chứa, quản lý theo quy định về quản lý chất thải phải phương án cải tạo, phục hồi môi trường về hiện trạng ban đầu.

Đối với trường hợp các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền (Điều 4 của Nghị định 36/2020/NĐ-CP). Cụ thể đối với cá nhân vi phạm bị phạt từ 250 – 500 triệu đồng, đối với tổ chức vi phạm bị phạt từ 1 – 2 tỷ đồng. Đồng thời chủ cơ sở còn bị tước quyền dùng giấy phép thăm dò, khai thác, sử dụng tài nguyên nước hoặc giấy phép xả thải vào nguồn nước, giấy phép thăm dò, khai thác khoáng sản từ 1 – 24 tháng.

Bên cạnh đó cũng áp dụng với nhiều biện pháp khắc phục hậu quả như khắc phục tình trạng ô nhiễm, suy thoái môi trường. Các đơn vị phải xử lý, khắc phục sự cố, sụt lún, phụ hồi môi trường tại khu vực khai thác. Chủ đầu tư phải tiến hành san lấp công trình thăm dò, thực hiện biện pháp bảo vệ khoáng sản chưa khai thác, giao nộp mẫu, thông tin về khoáng sản đến cơ quan quản lý có thẩm quyền. Buộc san lấp các công trình thăm dò, san lấp tháo dỡ công trình vi phạm,…

Liên hệ ngay Công ty môi trường xử lý nước thải để có thể được tư vấn, lập các loại hồ sơ môi trường liên quan!