Môi trường trong lành - Giấc mơ còn xa

Trước TK 20 thì cuộc sống loài người có phần nhẹ nhàng và đáng sống hơn. Còn ở hiện tại, mặc dù con người dần thay đổi và kiến tạo nên cuộc sống thịnh vượng nhưng lại trở thành nỗi lo của toàn xã hội. Tất cả mọi vấn đề nảy sinh đều có căn nguyên. Chúng ta có thể nhìn thấy Trái Đất đang dần nóng lên, biến đổi khí hậu và hàng loạt hệ quả về môi trường có tỷ lệ gia tăng chóng mặt.

Khi mà những nỗ lực xử lý môi trường chưa đạt hiệu quả thì Trái Đất lại phát sinh thêm các nguồn ô nhiễm khác khiến bài toán môi trường ngày cầng khó giải.

Môi trường sống ngày càng suy thoái vì ô nhiễm

Không chỉ riêng Việt Nam, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng trên toàn thế giới hiện nay phát triển kinh tế theo hướng cá nhân hơn là quan tâm đến lợi ích cộng đồng. Chẳng hạn các nhà máy điện than hoạt động cung cấp điện cho toàn bộ nền kinh tế, nhưng bản thân nó lại chính là thủ phạm gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nhất.

Hàng loạt khí độc hại như SO2, NO, thủy ngân, hay bụi mịn đều phát sinh từ các nhà máy này. Bên cạnh đó, hàm lượng SO2 quá lớn hình thành nên nhiều cơn mưa axit, các chất phóng xạ, kim loại nặng, bụi mịn xâm nhập vào hệ thống hô hấp, màng phổi đe dọa đến sức khỏe con người.

Xem thêm bài viết về thực trạng ô nhiễm nguồn nước trên thế giới!

Các nhà máy sản xuất như thép, hóa chất giấy, chế biến thức ăn, làng nghề,… ra đời và xuất hiện nhiều cơ sở, doanh nghiệp. Tuy nhiên, môi trường đang từng ngày hứng chịu khối lượng “khủng” chất thải từ các hoạt động sản xuất này. Hàng ngày sông suối, kênh rạch, ao hồ, cánh đồng tiếp nhận hàng tấn khí độc hại như sunfat, amoni, natri clorua, bụi, nước thải bẩn, kim loại nặng,…dễ dàng khuếch tán trong không khí và nguồn nước, làm ngưng trệ chức năng tuần hoàn của phổi, hệ tuần hoàn máu gây ung thư hoặc tác động đến các tế bào gây đột biến gen.

Trên cả nước hàng trăm khu công nghiệp, chung cư, khu đô thị, dân cư mọc lên đảm bảo nhu cầu sống của hàng triệu người. Theo đó, hàng loạt các công trình hạ tầng, cơ sở được xây dựng. Tuy nhiên, quá trình hoạt động của các công trình này thải ra bụi, hình thành những lớp sương mù, bức xạ mặt trời tạo ra các phản ứng hóa học, khí độc hại nguy hiểm khó mà lường trước.

Nhất là sự ra đời của phương tiện giao thông đáp ứng nhu cầu sống đối với nhiều thành phố trên thế giới và cả Việt Nam, hoạt động giao thông thải ra khói khí CO2 đen cực lớn. 2 đô thị lớn ở Việt Nam gồm TP. HCM và Hà Nội là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Lượng bụi mịn bao phủ có dấu hiệu ngày càng gia tăng. Theo thống kê từ Bộ TNMT, bụi mịn ở TP. HCM cao gấp 3 lần tiêu chuẩn của WHO, Hà Nội cao gấp 5 lần. Và Hà Nội có chỉ số ô nhiễm chỉ đứng sau Delhi (Ấn Độ) – Thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Trong khi đó ở vùng nông thôn, người dân sinh sống chủ yếu dựa vào các hoạt động phát triển nông nghiệp, sử dụng hàng tấn phân bón, thuốc trừ sâu, hóa chất nhằm kích thích sự phát triển của cây trồng. Song chính nó lại gây ô nhiễm nguồn nước bao gồm nước mặt và nước ngầm phục vụ nhu cầu sinh hoạt của con người.

Việt Nam đang nằm giữa ranh giới tiếp cận với xu hướng công nghiệp hóa nhưng nhiều vấn đề liên quan đến môi trường ngày càng nhiều. Nhiều địa phương rơi vào tình trạng ô nhiễm nguồn nước và khí thải lên mức báo động đỏ. Theo đó, không chỉ môi trường chịu tác động trực tiếp mà hàng ngàn người còn mắc các bệnh hiểm nghèo do ô nhiễm gây ra.

Làm thế nào để giành lai cuộc sống trong lành?

Trong cuộc họp COP lần thứ 25 vừa qua tại Tây Ban Nha hầu như không có tiếng nói chung trong việc bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu. Có thể thấy trong những năm tới, thế giới sẽ đón nhận nhiều thảm họa môi trường, thiên tai, ô nhiễm nguồn nước và không khí.

Đảng và Nhà nước ta ngày càng kiên quyết và xem nhiệm vụ bảo vệ môi trường là trách nhiệm quan trọng trong sự phát triển nền kinh tế bền vững. Hàng loạt chỉ thị, nghị quyết, thông tư và luật bảo vệ môi trường ra đời.

Do đó nhiều cuộc họp trực tuyến giữa Chính phủ và các địa phương về việc thúc đẩy khắc phục, xử lý nước thải và chuyển đổi sử dụng nguồn năng lượng tái tạo thân thiện với môi trường (điện gió, điện mặt trời). Nhiều cuộc họp trong việc giảm ùn tắc giao thông, tăng cường công tác xử lý khí thải, xử lý bụi, xử lý rác thải tại nhiều khu vực chịu tác động nặng nề.

Đặc biệt huy động toàn dân, toàn xã hội cùng tham gia bảo vệ môi trường. Về nông nghiệp hướng tới mục tiêu giảm sử dụng hóa chất độc hại, tăng cường nhận thức và phát động phong trào sử dụng chất hữu cơ, chất sinh học an toàn. Về công nghiệp, đẩy mạnh tuyên truyền và nâng cao ý thức của các doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc trách nhiệm với môi trường; nước thải, khí thải và rác thải phải đảm bảo xử lý theo công nghệ tiên tiến và hiện đại nhất.