Nước ngầm bị ô nhiễm do chôn lấp rác thải

Theo thống kê bình quân mỗi năm nước ta phát sinh thêm 25.000 tấn rác thải sinh hoạt, trong đó CTR có xu hướng tăng 10 – 15% nhưng tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải tại các đô thị chỉ đạt 70 – 85%. Còn ở nông thôn mỗi ngày phát sinh khoảng 32.000 tấn nhưng chỉ thu gom khoảng 55%.

Xử lý rác bằng cách chôn lấp tăng nguy cơ phá hủy môi trường, nước rỉ rác tại các bãi chôn lấp làm ô nhiễm hệ thống nước ngầm. Do đó cần đầu tư và chú trọng đến các mô hình, công nghệ xử lý và tái chế rác thành điện năng, phân bón.

Cùng công ty môi trường Hợp Nhất tìm hiểu về tác hại của chôn lấp rác thải sinh hoạt đối với nước ngầm và các biện pháp xử lý tốt nhất!

Tác hại của rác thải sinh hoạt đến môi trường nước ngầm

Tại các đô thị lớn, khối lượng chất thải rắn phát sinh và nước thải có xu hướng tăng lên mỗi năm gây ra hàng loạt các vấn đề ô nhiễm môi trường trầm trọng làm suy thoái môi trường nước, đất, không khí. Trong khi đó các nhà máy xử lý chất thải hầu như đã hoàn thiện nhưng thực trạng ô nhiễm vẫn chưa được cải thiện.

Nhiều trạm xử lý hiện đại nhưng vẫn còn bộc lộc nhiều nhược điểm nhất định. Trong đó, người ta thường ưu tiên sử dụng phương pháp chôn lấp. Sở dĩ phương pháp này được chọn lựa vì có khả năng xử lý khối lượng lớn chất thải với chi phí đầu tư thấp nhưng công suất xử lý cao.

Bên cạnh đó phương pháp này lại cần diện tích lớn, thời gian chất thải phân hủy chậm, lượng nước rỉ rác dễ xâm nhập vào hệ thống mạch nước ngầm tác động xấu đến môi trường xung quanh.

Rác thải sinh hoạt có nguồn gốc từ các hoạt động của con người xuất phát từ các khu dân cư, văn phòng, công ty, xí nghiệp, trường học. Chúng có thành phần từ kim loại, sành sứ, chất dẻo, thực phẩm thừa, rơm rạ, xác động vật, động vật chết,… rác thải sinh hoạt thường chứa nhiều chất hữu cơ dễ phân hủy, chất vô cơ, chất độc hại, phát sinh mùi hôi trong điều kiện thời tiết nắng nóng.

Vào mùa mưa, nước mưa cuốn trôi chất ô nhiễm ngấm xuống đất mang theo mầm bệnh, kim loại nặng, chất hữu cơ vào nguồn nước.

Có một thực tế khá phổ biến đó là nước mặt và nước ngầm hiện nay khá kém, tỷ lệ các giếng khoang và nước máy ngày càng bị ô nhiễm. Các chỉ tiêu vi sinh hoặc amoni, nitrit có hàm lượng cao gấp nhiều lần tiêu chuẩn cho phép.

Người dân chủ yếu sử dụng nước ngầm trong sinh hoạt và sản xuất, nhưng ô nhiễm kéo dài làm lây lan nhiều dịch bệnh nguy hiểm hoặc thậm chí còn gây ung thư với tỷ lệ mắc bệnh cao gấp nhiều lần do sử dụng nguồn nước kém chất lượng.

Trong đó tại một số bãi chôn lấp rác chưa có hệ thống xử lý nước thải nhưng khả năng vận hành kém. Nhiều bãi lọc ngầm không vận hành. Nước rỉ rác chưa được xử lý dứt điểm chảy thẳng ra ngoài môi trường làm phát sinh mùi hôi.

Việc xử lý rác thải chỉ được xử lý theo hướng liên xã, cấp địa phương chưa được quan tâm đúng mức, rác thải sinh hoạt chưa được xử lý theo hướng tái chế, tái sử dụng ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người.

Các biện pháp bảo vệ nguồn nước ngầm

Nhằm hạn chế những hệ lụy do rác thải gây ra cần khuyến khích các cá nhân, tổ chức, tập thể,… phân loại rác tại nguồn, tăng cường xử phạt các hành vi xả rác bừa bãi và nghiêm cấm các hành vi xả rác nơi công cộng.

Điều quan trọng nhất đó là tăng cường nâng cao ý thức cộng đồng trong việc giữ sạch nguồn nước bằng cách không vứt rác bừa bãi, không phóng uế, không dùng phân tươi tưới cây, không sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu bừa bãi. Trong nông nghiệp, người dân cần thận trọng trong việc sử dụng hóa chất kích thích sự sinh trưởng của cây trồng, không vứt chai lọ đựng hóa chất bừa bãi tại khu vực mương nước, kênh rạch, ao hồ vì chúng có khả năng gây ô nhiễm nguồn nước tự nhiên.

Sử dụng phương tiện chứa rác kín, chứa rác hữu cơ hợp vệ sinh mà không gây ô nhiễm nguồn nước. Có biện pháp giảm thiểu ảnh hưởng từ các bãi chôn lấp rác thải bằng cách tăng cường sử dụng tấm HDPE chống thấm vào nguồn nước ngầm, bãi lọc ngầm, bể lọc cát, đá hoặc phun chế phẩm vi sinh.

Phòng TNMT các địa phương phải thực hiện tốt công tác quản lý như thanh tra, kiểm tra, xử lý các vi phạm, giải quyết các đơn khiếu nại. Chỉ đạo công tác thu gom, quản lý và vận hành các bãi chôn lấp hợp vệ sinh đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.

Xem thêm về một số thủ tục, hồ sơ môi trường doanh nghiệp ở đây!