Phương án kiểm soát khí thải xe máy ở Việt Nam

Hiện Việt Nam có khoảng 60 triệu xe máy với hàng triệu ô tô khác nhau và đều tập trung tại các trung tâm, đô thị lớn. Ước tính ở Hà Nội có khoảng 5,7 triệu xe máy và hơn 730 nghìn ô tô. Còn ở TP. HCM có khoảng 8,1 triệu xe máy và số lượng ô tô cao gấp 10 lần và chiếm đến 90% tổng các loại phương tiện cơ giới, con số trên chưa kể đến các phương tiện ngoại tỉnh tham gia giao thông. 

Nếu cứ tiếp tục duy trì và gia tăng lượng phương tiện này, rất có thể nước ta sẽ phải gánh chịu sức ép liên quan đến ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm không khí. Công ty xử lý môi trường Hợp Nhất sẽ chia sẻ tới bạn đọc vấn đề này ở bải tin này!

Vì sao cần thường xuyên kiểm tra và bảo trì xe máy?

Loại khí thải này được chia thành khí lọt, khí nhiên liệu bay hơi và khí xả. Thành phần đặc trưng của nó đa phần chứa nhiều CO, NOx, HC,… tác động rất lớn đến môi trường và sức khỏe của con người. Ngoài ra các động cơ diesel còn chứa nhiều hạt bụi siêu mịn, hít thở và tiếp xúc lâu dài với loại bụi này sẽ ảnh hưởng đến chức năng của hệ hô hấp và phổi. Thế nhưng việc quản lý khí thải từ các phương tiện giao thông còn gặp nhiều khó khăn.

Hiện nay nhiều người vẫn chưa nhận thức rõ mức độ và tác hại của các loại khí này, nhiều xe máy hết hạn bảo trì hoặc quá thời hạn sử dụng không đủ điều kiện về an toàn kỹ thuật và cũng không đảm bảo an toàn đối với người trực tiếp sử dụng. Ngoài ra, các phương tiện cơ giới như xe máy, ô tô cũ có chất lượng thấp lại được nhiều lao động sử dụng phục vụ cho nhiều mục đích sử dụng khác nhau.

Từ nghiên cứu của các nhà khoa học thì lĩnh vực giao thông thải hơn 30 nghìn tấn CO2/năm, chiếm 16,3% tổng lượng phát tải CO2 các ngành. Dự kiến đến năm 2030, CO2 phát thải sẽ tăng lên 6 – 7% và có khả năng đạt đến 90 triệu tấn. Vì thế mà người dân nên định kỳ kiểm tra, bảo dưỡng phương tiện thường xuyên, thay thế những thiết bị cũ, hỏng được coi là giải pháp tốt nhất để hạn chế khí thải từ các phương tiện này.

Những điểm mạnh của việc bảo dưỡng xe máy không chỉ góp phần giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn nâng cao tuổi thọ xe đáng kể. Chẳng hạn quá trình thay lọc gió, dầu bôi trơn, nhớt mà nồng độ CO và HC tại chế độ không giảm so với không bảo dưỡng giảm lần lượt là 42% và 45%.

Việt Nam có nên học hỏi từ kinh nghiệm của Đài Loan?

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường nói chung và xử lý khí thải ô nhiễm nói riêng, Đài Loan đã và đang áp dụng rất nhiều chính sách để giảm phát thải như quy định, thể chế hoặc khuyến khích người dân thực hiện đầy đủ việc kiểm tra định kỳ khí thải từ các phương tiện.

Đặc biệt chỉ trong vòng 22 năm, Đài Loan đã tiến hành thực hiện 6 lần thắt chặt tiêu chuẩn kiểm tra khí thải. Nhờ vậy mà giúp nước này giảm lượng khí thải nhiều chất độc hại cũng như giúp nâng cao tính an toàn cho tất cả các phương tiện. Đồng thời, họ cũng hỗ trợ nguồn tài chính để người dân chủ động thu hồi xe cũ nát thay bằng xe sạch hơn, ít phát thải hơn. Để làm được những điều này, Đài Loan thực hiện kế hoạch truyền thông có hiệu quả bằng việc tuyên truyền các chính sách, quy định nhằm nâng cao nhận thức của người dân về việc giám sát thực hiện chặt chẽ các quy định của nhà nước.

Thí điểm kiểm tra khí thải xe máy tại Hà Nội và TP. HCM

Theo Cục đăng kiểm Việt Nam, 2 đô thị lớn ở nước ta chiếm 25% lượng xe máy cả nước thải ra 94% khí hydro cacbon, 87% cacbon và 57% khí oxit nito. Vì thế mà Hà Nội và TP. HCM sẽ tiên phong áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe máy và ô tô.

Có đến 70 – 90% ô nhiễm không khí đô thị xuất phát từ các hoạt động giao thông ở Việt Nam. Đặc biệt vào giờ cao điểm, lượng khí thải này sẽ tăng lên gấp nhiều lần nên việc kiểm soát khí thải xe máy là điều bắt buộc. Vì thế Cục đăng kiểm Việt Nam sẽ thí điểm việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe máy dưới 175 cm3 trong giai đoạn từ 2020 – 2025. Căn cứ vào đóvà một số kỹ thuật xử lý khí thải sẽ có 3 phương án:

• Phương án 1: Kiểm tra khí thải đối với xe từ 175 cm3 trở lên tại các trung tâm đăng kiểm.
• Phương án 2: Chia theo tuổi thọ của xe như xe cũ trên 15 năm (bắt đầu 01/07/2020), xe có thời hạn 10 năm (bắt đầu 01/07/2022) và xe sử dụng (bắt đầu từ 01/07/2025).
• Phương án 3: Sẽ kiểm tra xe có dung tích 130 cm3 trở lên (bắt đầu từ 01/07/2020); đối với xe 105 cm3 (bắt đầu 01/07/2022) và tất cả đối tượng xe máy trong quy định đều bắt buộc phải kiểm tra.