Quản Lý Nghiêm Ngặt Nước Thải Chăn Nuôi Theo Quy Chuẩn Mới

Nước thải chăn nuôi là nguồn nước thải chứa nhiều thành phần ô nhiễm như chất hữu cơ, vi sinh vật gây bệnh, các chất dinh dưỡng dư thừa có thể gây ô nhiễm môi trường đất, nước mặt và nước ngầm và tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh. Vì vậy, hiện nay việc kiểm soát, quản lý nghiêm ngặt nước thải từ hoạt động chăn nuôi được cơ quan quản lý môi trường đặc biệt quan tâm.

1. Quy định về việc quản lý nước thải chăn nuôi theo Quy chuẩn QCVN 62:2025/BTNMT

Các quy định về việc quản lý nước thải chăn nuôi được ban hành tại các văn bản pháp luật như: Luật Bảo vệ môi trường 2020, Luật chăn nuôi năm 2018 và Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 62:2025/BTNMT về nước thải chăn nuôi được ban hành kèm theo Thông tư 04/2025/TT-BTNMT (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/9/2025).

- Việc xả nước thải chăn nuôi ra nguồn tiếp nhận được đánh giá là tuân thủ và phù hợp với Quy chuẩn này khi kết quả quan trắc, phân tích của thông số ô nhiễm không vượt quá giá trị giới hạn cho phép quy định tại Bảng 1 Quy chuẩn, trừ trường hợp quy định tại mục 2.2.2.2 Quy chuẩn.

- Phương thức đánh giá sự tuân thủ và phù hợp với Quy chuẩn được thực hiện thông qua quan trắc, phân tích mẫu nước thải trước khi xả thải ra nguồn nước tiếp nhận.

- Cũng theo Quy chuẩn mới, nước thải chăn nuôi khi đấu nối vào hệ thống thu gom, xử lý nước thải đô thị, khu dân cư tập trung phải đáp ứng quy định của chủ đầu tư, quản lý, vận hành hệ thống xử lý nước thải đô thị, khu dân cư tập trung hoặc quy định của chính quyền địa phương.

- Nước thải chăn nuôi khi nhập cùng nước thải công nghiệp thì phải được quản lý như nước thải công nghiệp được quy định tại Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 40:2025/BTNMT về nước thải công nghiệp.

Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân trong quản lý nước thải chăn nuôi:

• Chủ dự án đầu tư, cơ sở chăn nuôi có trách nhiệm bảo đảm giá trị các thông số ô nhiễm không được vượt quá giá trị giới hạn cho phép quy định tại Bảng 1 Quy chuẩn hoặc bảo đảm biện pháp xử lý, quản lý nước thải quy định tại Mục 2.2.2.2 Quy chuẩn trong trường hợp lựa chọn biện pháp xử lý nước thải là thiết bị, công trình khí sinh học (hầm biogas) hoặc bể ủ, bể lắng.
• UBND tỉnh có trách nhiệm rà soát, điều chỉnh quy chuẩn kỹ thuật môi trường địa phương đã ban hành về nước thải chăn nuôi phù hợp quy định của pháp luật, tình hình phát triển kinh tế - xã hội địa phương và Quy chuẩn này.

2. Tại sao cần quản lý nghiêm ngặt nước thải chăn nuôi?

Như đã đề cập, việc quản lý nước thải chăn nuôi là quy định bắt buộc trong các văn bản pháp luật và trên thực tế đã có nhiều trường hợp bị xử phạt do vi phạm quy định. Ngoài việc tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, quản lý nước thải chăn nuôi còn giúp:

• Bảo vệ môi trường nước: Nước thải chăn nuôi chứa hàm lượng cao chất hữu cơ, Amoni, Nitrat, Phốt pho, vi sinh vật gây bệnh… Nếu không được xử lý, các chất này sẽ thấm vào nguồn nước mặt và nước ngầm, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Bên cạnh đó, tình trạng phú dưỡng hóa ở ao hồ, kênh rạch làm suy giảm chất lượng nước và ảnh hưởng đến hệ sinh thái thủy sinh.
• Hạn chế phát sinh mùi hôi và ô nhiễm không khí: Nước thải chứa phân, nước tiểu và thức ăn dư thừa phân hủy tạo mùi hôi thối khó chịu, gây ảnh hưởng đến đời sống người dân xung quanh. Khi bay hơi, một số hợp chất như Amoniac, Sulfide hydrogen... gây ô nhiễm không khí cục bộ, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và cộng đồng.
• Giảm tác động tiêu cực đến đất đai: Nước thải chăn nuôi nếu thải trực tiếp ra môi trường sẽ làm thay đổi pH đất, tăng độ mặn, tích tụ kim loại nặng và các chất độc hại, gây thoái hóa đất, ảnh hưởng đến năng suất cây trồng.
• Phòng tránh dịch bệnh lây lan: Nước thải chăn nuôi chưa xử lý là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn, vi rút, ký sinh trùng gây bệnh phát triển và lây lan sang người, vật nuôi khác. Đặc biệt, trong các trang trại quy mô lớn, nước thải tồn đọng sẽ làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
• Bảo vệ thương hiệu và uy tín cơ sở chăn nuôi: Doanh nghiệp hoặc trang trại chăn nuôi có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn sẽ tạo hình ảnh chuyên nghiệp, có trách nhiệm, từ đó tăng uy tín với khách hàng, đối tác và chính quyền địa phương. Giúp nâng cao giá trị sản phẩm trong thị trường ngày càng chú trọng đến yếu tố "sản xuất sạch".

Tóm lại, các cơ sở chăn nuôi/trang trại cần có biện pháp kiểm soát và quản lý tốt nước thải chăn nuôi không chỉ để bảo vệ môi trường mà còn góp phần vào phát triển bền vững ngành chăn nuôi. Việc đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải hiệu quả, tuân thủ các quy định pháp luật, đồng thời áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ mang lại lợi ích lâu dài cả về kinh tế lẫn xã hội, giúp nâng cao giá trị sản phẩm và tạo dựng hình ảnh sản xuất thân thiện với môi trường.

Nếu Anh/Chị là chủ cơ sở, trang trại chăn nuôi và cần tư vấn giải pháp bảo vệ môi trường toàn diện ngành chăn nuôi, Anh/Chị vui lòng kết nối trực tiếp Zalo/Hotline: 0938.857.768 hoặc gửi thư mời chào giá về email: congthongtin@moitruonghopnhat.com để được kết nối nhanh chóng với chuyên viên.