Tác hại của các hạt vi nhựa

Sợi nhựa hay hạt vi nhựa là những vật có kích thước rất nhỏ, chúng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm tiềm tàng đối với môi trường và sức khỏe con người. Gần đây, người ta phát hiện các hạt vi nhựa xuất hiện nhiều trong nước biển, hải sản và nước uống.

Tính chất phân hủy của nhựa thường rất chậm, chúng cần đến hàng trăm hàng ngàn năm. Khi môi trường bị ô nhiễm hạt nhựa sẽ rất khó được phục hồi và vấn đề này ngày càng gia tăng.

Ô nhiễm hạt vi nhựa phát sinh từ túi nhựa, plastic, nilon, rác thải ngập tràn trong môi trường sống trong đất, nước. Với 90% nước đóng chai chứa rất nhiều hạt nhựa siêu nhỏ, WHO khuyến cáo cần đánh giá rủi ro, nguy cơ toàn diện. Đây là một bài toán về xử lý môi trường tương đối khó dành cho các cơ quan chức năng.

Nguồn nước bị nhiễm sợi nhựa

• Đa phần nguồn nước ở Mỹ có tỷ lệ ô nhiễm sợi nhựa cao nhất với tỷ lệ 94% được phát hiện nhiều nhất ở tòa nhà Quốc hội, Cơ quan BVMT, tháp Trump ở New York.
• Đứng thứ 2 là Li-băng và Ấn Độ.
• Còn các quốc gia châu Âu như Anh, Đức và Pháp có tỷ lệ ô nhiễm thấp hơn khoảng 72%.

Nếu như trước đây vấn đề ô nhiễm nhựa được cảnh báo ở khu vực đại dương vì ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi nhiều loại thủy hải sản bị nhiễm nhựa. Các chuyên gia giám sát và phân tích đối với các động vật hoang dã bị nhiễm nhựa nhiều nhất. Tuy nhiên động vật hoang dã lại không hề ảnh hưởng đến con người.

Cảnh báo từ các chuyên gia đối với nhựa thường có tác động lớn đối với sức khỏe con người. Chúng có thể dễ dàng thâm nhập vào các tế bào của cơ thể. Các hạt nhựa có kích thước lớn hơn 2,5 micromet, lớn gấp 2.500 lần so với sợi nano. Chúng có thể hút vi khuẩn độc hại trong nước thải. Nhưng nhiều sợi nhựa siêu nhỏ khác lại tồn tại quá nhiều mầm bệnh nguy hại.

Tại vùng biển ở Anh, cá được đánh bắt chứa rất nhiều sợi nhựa nên chúng có thể gây bệnh đường ruột nếu người ăn phải. Còn ở Đức người ta cũng kiểm tra phát hiện nhiều sợi, mảnh nhựa trong 24 loại bia, mật ong và đường. Nhiều nhà nghiên cứu ở Paris cũng tìm thấy sợi nhựa bay trong không khí.

Ước tính thì hiện nay có khoảng 3 – 10 tấn sợi nhựa tồn tại trong không khí xung quanh. Thực trạng ô nhiễm sợi nhựa đang dần rõ ràng và nghiêm trọng hơn. Cũng theo đó, một chiếc máy giặt có thể giải phóng 700.000 phân tử nhựa. Và máy sấy cũng thuộc đối tượng phát sinh hạt bụi nhựa rất lớn.

Trong khi đó có khoảng 300 triệu tấn nhựa sản xuất và chỉ 20% trong số đó được tái chế hoặc thiêu đốt. Do đó mà đa phần chúng sẽ xả vào không khí. Chất thải nhựa cũng dần phổ biến trong môi trường.

Hạt vi nhựa trong đại dương

Từ đầu những năm 1970 người ta đã phát hiện ra sự hiện diện của vi nhựa trong đại dương. Vi nhựa là sản phẩm của quá trình phân hủy rác thải nhựa và tình trạng này đang có xu hướng gia tăng chóng mặt trên toàn cầu.

Không chỉ ở đại dương, hạt vi nhựa dần bắt đầu xuất hiện nhiều trong không khí, đất, sông hồ và các khu vực biển sâu nhất. Chúng được tìm thấy nhiều trong nước máy, nước đóng chai, hải sản, trong động vật ăn cỏ và thậm chí là không khí.

Chỉ tính riêng năm 2014, người ta phát hiện ra 5 nghìn tỷ mảnh nhựa nhỏ trên các đại dương và 90% trong số chúng có sự đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống con người.

Ô nhiễm hạt vi nhựa trong nước uống thường có nguy cơ gây ung thư đối với người sử dụng trong thời gian dài. Vì thế các quốc gia cần ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng ô nhiễm này trên toàn thế giới. Tổ chức WHO khuyến cáo nên ưu tiên loại bỏ mầm bệnh và hóa chất độc hại.

Trong đó, việc thiết kế hệ thống xử lý nước thải vừa giúp loại bỏ cặn bẩn, chất ô nhiễm cũng như hiệu quả hơn trong việc loại bỏ hạt vi nhựa. Đáng chú ý là quá trình xử lý nước thải loại bỏ hơn 90% hạt vi nhựa. Trong khi đó thì xử lý nước uống thông thường có khả năng loại bỏ nhiều hạt vi nhựa nhỏ có kích thước micromet.