Thuế bảo vệ môi trường ở một số quốc gia
Đã kiểm duyệt nội dung
Hiện nay, thuế bảo vệ môi trường là sự ràng buộc trách nhiệm của nhiều quốc gia đối với các vấn đề liên quan đến môi trường. Với mục tiêu khuyến khích người gây ô nhiễm phải giảm lượng chất thải ra môi trường và tăng nguồn thu nhập cho nhà nước dựa trên nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền.
Vậy có những loại thuế BVMT nào? Vai trò và tính chất của chúng ra sao? Công ty xử lý môi trường Hợp Nhất sẽ chia sẻ tới bạn đọc ở những phân tích dưới đây!
Một số loại thuế môi trường tiêu biểu
- Thuế nhiên liệu bao gồm các sản phẩm liên quan đến xăng, dầu, than đá, khí gas. Nhiều quốc gia tham gia loại thuế này bao gồm CHLB Đức, Bỉ, Bồ Đào Nha, Hà Lan, Trung Quốc, Singapore nhằm hạn chế khí CO2 phát thải.
- Thuế phương tiện: chủ yếu mức thu phí đối với lượng khí CO2 thải ra theo các tiêu chí dung tích xi lanh và tiêu chuẩn kỹ thuật xe.
- Thuế môi trường: hướng đến các sản phẩm tác động nghiêm trọng đến môi trường như NOx, SOx, NH4, CO, các chất trong nông nghiệp (thuốc trừ sâu, diệt nấm), thuế túi ni lông và máy tính, chai lọ thủy tinh, bao bì sau khi hết giá trị sử dụng.
Ngoài ra còn một số mức thuế khác như phí khai thác nước, phí xử lý rác thải, phí thải khí NOx, phí ô nhiễm, phí đối với phương tiện hạng nặng.
Một số đặc điểm của các loại thuế BVMT
Vậy vai trò của thuế BVMT là gì?
- Tăng kích thích kinh tế phát triển và giảm thiểu ô nhiễm.
- Là điều kiện để phát triển kinh tế - xã hội ổn định, bền vững.
- Giảm tiêu thụ năng lượng dễ gây ô nhiễm.
- Khuyến khích sử dụng nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái sinh nhằm giảm lượng chất thải ra ngoài môi trường và giảm khí nhà kính.
- Khuyến khích người gây ô nhiễm BVMT bằng nhiều chi phí môi trường áp vào các sản phẩm khi gây ô nhiễm phải trả tiền.
- Đưa các quốc gia giảm phụ thuộc quá nhiều vào năng lượng hóa thạch.
Những hạn chế của thuế BVMT của các nước trên thế giới
- Không đồng nhất với các giáo trình kinh tế vì vừa xây dựng phù hợp với tiêu chuẩn phát thải vừa thanh toán chi phí.
- Mức thuế còn thấp và không thể hiện đầy đủ nhiều loại chi phí khác như thiệt hại môi trường, vận hành của các cơ quan chính phủ,.
- Thuế môi trường thường được gắn lệ phí vào quỹ môi trường nhưng mô hình hợp thức hóa này lại không được khả thi.
Kinh nghiệm thu phí BVMT của Trung Quốc và Hàn Quốc
Ở Trung Quốc
- Chỉ thu phí với các cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ mà không thu người dân.
- Chủ yếu dựa vào 3 thông số ô nhiễm cao nhất để tính thuế thường bao gồm bụi, SO2 và NOx.
- Được miễn thuế trong các trường hợp như: phương tiện giao thông, nông nghiệp nhỏ, cơ sở đốt CTR sinh hoạt xả khí đáp ứng quy chuẩn cùng 2 trường hợp có nồng độ ô nhiễm dưới mức quy chuẩn cho phép 30%. Cách tính thuế thông qua thiết bị quan trắc tự động, liên tục.
Ở Hàn quốc
- Phí cơ bản: với đối tượng phát thải tuân thủ các quy chuẩn cho phép liên quan đến số lượng, nồng độ,... thường áp dụng đối với SOx và bụi.
- Phí vượt ngưỡng: áp dụng cho đối tượng gây ô nhiễm vượt ngưỡng cho phép với các chỉ tiêu như SOx, NH3, CS2, bụi, florua, HCl, Clo, HCN.
- Thuế BVMT ở Hàn Quốc chủ yếu phụ thuộc vào các tiêu chí như vượt ngưỡng phát thải, loại chất ô nhiễm, hình thức phát thải, khối lượng chất thải,...
Thuế bảo vệ môi trường ở Việt Nam
Ở nước ta, nhiều sản phẩm vẫn chưa được áp mức thuế BVMT nên còn gây ô nhiễm, tác động xấu đến hệ sinh thái và con người. Chẳng hạn:
- Phân bón hóa học: là sản phẩm tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, phá hủy môi trường sống và được sử dụng rộng rãi trong nông nghiệp. Một trong những vấn đề mà phân bón gây ra là ô nhiễm nước và đột biến gen cho cây trồng.
- Chất tẩy rửa: là những hợp chất dễ gây ô nhiễm không khí. Hàm lượng càng cao càng gây hại với sức khỏe con người.
- Chất kích thích tăng trưởng: là chất không thể thiếu để kích thích cây trồng phát triển, đâm chồi và nảy lộc. Nhưng sử dụng quá nhiều sẽ tác động xấu đến con người.
- Khí than, khí thiên nhiên: loại khí chứa nhiều CH4, hydrocacbon đều gây hại đến môi trường và sức khỏe con người.
Ngoài các mức xử phạt doanh nghiệp do chưa lập đầy đủ hồ sơ môi trường thì mức thuế BVMT ở Việt Nam được quy định rõ trong Luật Thuế BVMT sẽ tính theo nguyên tắc:
- Mức thuế phụ thuộc vào mức độ gây ô nhiễm đến môi trường của sản phẩm hàng hóa.
- Thuế phải phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội trong từng giai đoạn.
Hy vọng trong tương lai, Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu cải thiện chất lượng môi trường thông qua việc thu thuế BVMT hiệu quả và thiết thực hơn.