Thủy lợi Bắc Hưng Hải ngày càng bị ô nhiễm

Tình trạng xả thải tràn lan gây ô nhiễm các kênh trục chính của hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải đang đe dọa đến chất lượng nguồn nước phục vụ sản xuất trên khu vực Hưng Yên, Hà Nội và Hải Dương.

Ngày hôm nay, công ty môi trường Hợp Nhất sẽ tổng hợp lại một số chi tiết liên quan đến vấn đề ô nhiễm môi trường tại thủy lợi Bắc Hưng Hải.

Các chỉ số ô nhiễm đều vượt quá tiêu chuẩn cho phép

Trong thời gian qua, người dân chứng kiến hệ thống Bắc Hưng Hải có sự thay đổi “rõ rệt” như màu đen kịt, mùi hôi thối nồng nặc khiến ai cũng lắc đầu ngao ngán. Dòng sông này có nhiệm vụ cung cấp nước để phục vụ sản xuất nông nghiệp nhưng đến tháng 2, 3 và 4 lại mất hoàn toàn chức năng này mà chỉ phục vụ thoát nước cho các cơ sở sản xuất, chăn nuôi và nước thải sinh hoạt.

Theo kết quả quan trắc chất lượng nước tại 12/15 điểm đều vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Các chỉ tiêu như NH4 vượt 23,33 lần, BOD5 vượt 2,39 lần, COD vượt 3,40 lần, NO2 vượt 1,4 lần, PO4 vượt 11,13 lần và Coliform vượt 122,67 lần. Và một số vị trí ô nhiễm nghiêm trọng như cống Xuân Thụy, cống Như Quỳnh, cống Kênh Cầu, cầu Lương Bằng, cống Cầu Cất, cống Tranh, cống Bá Thủy, cống Ngọc Đà, cống Ngọc Lân, cống Phần Hà, cống Bình Lâu, cống Neo.

Mỗi ngày hệ thống Bắc Hưng Hải tiếp nhận tổng lượng nước thải khoảng 453.195 m3/ngày đêm với 58,47% (nước thải sinh hoạt); 25,72% (nước thải công nghiệp và sản xuất, kinh doanh); 2,65% (nước thải làng nghề); 12,02% (nước thải chăn nuôi) và 1,14% nước thải y tế.

Hầu như 100% nước thải sinh hoạt, làng nghề, chăn nuôi và 70 – 80% nước thải công nghiệp, sản xuất, kinh doanh vẫn chưa được xử lý nước thải sơ bộ trước khi xả vào hệ thống Bắc Hưng Hải.

Ô nhiễm tác động đến cuộc sống của người dân

Người dân canh tác nông nghiệp dọc tuyến sông Bắc Hưng Hải hết sức lo lắng vì nguồn nước không đảm bảo chất lượng dùng trong việc tưới tiêu. Vì hệ thống ngày càng ô nhiễm mà năng suất lúa giảm, rau xanh không thể ăn hoặc bán và sản lượng nuôi trồng thủy hải sản giảm đáng kể.

Người dân cho biết, tình trạng nước đen ngòm, mùi hôi thối không thể dùng để tưới cho rau và cây trồng được. Ngay cả khi chờ nước trong để bơm tưới thì rau héo khô và thậm chí cả ruộng rau chết sạch chỉ trong một đêm.

Kênh Kim Sơn từ đầu nguồn thủy lợi Bắc Hưng Hải luôn tồn tại trong tình trạng nước ô nhiễm. Nguồn nước này bắt nguồn từ hoạt động xả thải của các KCN, dịch vụ, làng nghề và sinh hoạt của người dân xung quanh lưu vực sông Cầu Bây, qua quận Long Biên, huyện Gia Lâm (Hà Nội) và đi qua cống Xuân Thụy khiến nguồn nước sông Bắc Hưng Hải ô nhiễm. Sau đó nước sông Bắc Hưng hải đi qua địa phận huyện văn Giang, Văn Lâm, Yên Mỹ (Hưng Yên) khiến toàn bộ hệ thống thủy lợi này bị ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng.

Tình trạng ô nhiễm này ngày càng lan rộng với mức độ ô nhiễm cao hơn, nhất là ô nhiễm chất hữu cơ, nitrit, amoni và vi sinh vật có hại.

Biện pháp khắc phục ô nhiễm của UBND tỉnh Hưng Yên

Sau khi có phản ánh về một số xí nghiệp khai thác công trình thủy lợi (CTLL) bơm nước tưới dưỡng cho lúa từ nguồn sông Bắc Hưng Hải. Trước tình hình này, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hưng Yên dừng bơm lấy nước các đoạn sông Kim Sơn. Đồng thời BUND tỉnh chỉ đạo các xí nghiệp khai thác CTLL thường xuyên kiểm tra nguồn nước, vận hành các trạm bơm nước nhằm đảm bảo chất lượng nước tưới để đảm bảo an toàn cho cây trồng và môi trường sinh thái.

UBND tỉnh Hưng Yên phải tăng cường tích trữ vào các trục sông, kênh mương nội đồng, vận hành hiệu quả để kịp thời điều tiết để ngăn ô nhiễm từ hệ thống Bắc Hưng Hải. Thường xuyên rà soát, xây dựng phương án, kế hoạch tưới đối với vùng bị ô nhiễm nhằm đảm bảo chất lượng nước phục vụ sản xuất.

Cùng với đó, Sở đề nghị Công ty TNHH khai thác CTLL tăng cường quản lý, giám sát chất lượng nước trên hệ thống. Phải vận hành hệ thống thau rửa nước bị ô nhiễm, đảm bảo nguồn nước tưới cho các địa phương phục vụ hoạt động nông nghiệp. Phối hợp với Hà Nội để cải thiện hệ thống, đặc biệt chú trọng đến cống Xuân Thụy (sông Cầu Bây) để hạn chế mức độ ô nhiễm của nguồn nước sông Kim Sơn.  

Bộ yêu cầu Sở TNMT khoanh vùng tính chất, mức độ ô nhiễm để nâng cao tiêu chuẩn xả thải. Tạm thời cấm hoặc không cho phép dự án xả thải ra hệ thống Bắc Hưng Hải, tăng cường đầu tư hệ thống giám sát môi trường tự động. Bộ TNMT cũng đề xuất thành lập Tiểu ban BVMT và quản lý hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải, có kế hoạch quy hoạch tài nguyên hợp lý, xây dựng quy chế về BVMT.

Bộ đề xuất ý kiến với UBND thành phố Hà Nội về việc xử lý dứt điểm ô nhiễm tại KCN Phố Nối. Đối với kênh Cầu Bây, cần xây dựng kênh đôi tách rác riêng với kênh tiêu nước. Đối với kênh tiêu nước cần xây dựng nhà máy xử lý nước thải trước khi tiêu nước vào kênh Kim Sơn thuộc hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải.