Top 5 câu hỏi về hồ sơ môi trường

Khi tiếp thu ý kiến từ khách hàng, Hợp Nhất nhận thấy có đến 80% họ thật sự chưa hiểu rõ về các thủ tục môi trường, đa phần bị nhầm lẫn giữa thông tin về các loại hồ sơ môi trường (HSMT) với nhau. Chẳng hạn phải kể đến việc xác định không chính xác quy mô, công suất, chưa xác định tần suất thực hiện, chưa hiểu rõ quy trình thực hiện. Và 20% còn lại khách hàng đã có những tìm hiểu, nắm rõ vấn đề cơ bản nhưng muốn tư vấn chi tiết thông tin hơn.

Trên thực tế, dự án đầu tư muốn triển khai hoạt động không những yêu cầu nhiều thủ tục kinh doanh mà hơn hết với những dự án có yếu tố tác động đến môi trường cần hiểu rõ thủ tục hành chính về các tiêu chí môi trường cụ thể. Thấu hiểu được vấn đề này, Công ty môi trường Hợp Nhất sẽ tổng hợp 5 câu hỏi về hồ sơ môi trường mới được quan tâm nhất trong bài viết hôm nay.

1. Đánh giá môi trường chiến lược có những thay đổi gì?

Mặc dù không được tiến hành phổ biến, rộng rãi như các hồ sơ khác nhưng đánh giá môi trường chiến lược mang tính chiến lược quốc gia phù hợp với quy hoạch. ĐMC còn khá mới mẻ đối với thế giới và Việt Nam.

Mặc dù ra đời vào năm 2005 nhưng cho đến khi Luật BVMT 2014 ra đời thì khái niệm của ĐMC mới được xác định rõ ràng, chi tiết hơn.

Gắn liền với chiến lược, quy hoạch để làm cơ sở đánh giá, xác định hiệu quả các chính sách gắn liền với các lợi ích lâu dài.

Tần suất lập ĐMC ở nước ta khá thấp vì các dự án mang tính chiến lược, quy hoạch quốc gia thấp hơn so với các dự án đầu tư. Vì lý do này mà đa phần lập ĐTM phổ biến hơn so với ĐMC.

Không đơn thuần chỉ là việc lập báo cáo, ĐMC còn có vai trò bổ sung chức năng cho ĐTM. Tuy nhiên không phải thực hiện theo hướng rườm rà về thông tin mà ĐMC đã được rút ngắn, bổ sung sao cho phù hợp với cơ sở pháp lý.

Không chỉ thực hiện theo xu hướng bền vững với thực trạng của chiến lược, quy hoạch mà ĐMC còn đòi hỏi phải đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững cùng với cơ chế thực thi pháp luật phù hợp nhất.

Từ sau khi ĐMC quy định rõ ràng hơn trong Luật BVMT 2014, ĐMC quy định trong Luật BVMT 2020 sẽ áp dụng với:

• Triển khai thực hiện với chiến lược khai thác, sử dụng tài nguyên cấp quốc gia;
• Các quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch vùng, tỉnh, đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt;
• Áp dụng với chiến lược phát triển theo ngành, lĩnh vực quy mô quốc gia, cấp vùng, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch có tính chất kỹ thuật thuộc danh mục do chính phủ quy định có tác động lớn đến môi trường,

Thời điểm để tổ chức xây dựng chiến lược, quy hoạch sẽ tiến hành đồng thời với quá trình xây dựng chiến lược, quy hoạch đó. Các kết quả đánh giá môi trường chiến lược phải tích hợp cùng với hồ sơ trình duyệt, được thành lập theo báo cáo riêng và làm căn cứ để cơ quan có thẩm quyền xem xét phê duyệt ĐMC.

2. Vì sao phải đánh giá sơ bộ tác động môi trường?

Mặc dù đánh giá sơ bộ tác động môi trường có quy định chi tiết trong Nghị định 54/2021/NĐ-CP nhưng để rõ hơn về đối tượng, nội dung thực hiện thì Luật BVMT 2020 đã có những quy định mới.

Đánh giá sơ bộ chủ yếu là những nội dung liên quan đến xem xét, nhận dạng những vấn đề môi trường chính của dự án đầu tư trong giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi.

Các dự án đầu tư thuộc Nhóm I (Khoản 3 Điều 28 Luật BVMT) có mức độ ô nhiễm môi trường cao bắt buộc phải tiến hành đánh giá sơ bộ tác động môi trường.

Để tạo điều kiện thuận lợi nhất trong quá trình đánh giá tác động môi trường nên đánh giá sơ bộ sẽ tiến hành các công việc cơ bản nhất để nhận dạng chính xác, đầy đủ những yếu tố nhạy cảm với môi trường dựa trên quy mô, công nghệ sản xuất cũng như địa điểm thực hiện dự án.

Dựa trên nhu cầu sử dụng công nghệ sản xuất, công nghệ xử lý chất thải mà chủ đầu tư nhận dạng các tác động môi trường.

Tùy theo loại hình sản xuất từng lĩnh vực mà nguồn thải đặc trưng sẽ được xác định về thành phần, mức độ ô nhiễm để đưa ra biện pháp giảm thiểu ô nhiễm.

Nội dung đánh giá sơ bộ tác động môi trường sẽ được xem xét đồng thời với hồ sơ đề nghị quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư.

3. Đánh giá tác động môi trường có quan trọng không?

Trong nhiều năm thực hiện, ĐTM dần trở thành công cụ quản lý môi trường đáp ứng nhu cầu, mục tiêu, chức năng gắn liền với năng lực, nhận thức, trách nhiệm của doanh nghiệp.

Dựa trên những quy định sẵn có, lập ĐTM sẽ căn cứ áp dụng theo từng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan trực tiếp đến chất thải, tài nguyên thiên nhiên.

Căn cứ theo Luật BVMT thì đối tượng đánh giá tác động môi trường cũng được thu hẹp. Theo đó:

• Dự án đầu tư thuộc nhóm I, II phải tiến hành lập ĐTM bằng hình thức tự thực hiện hoặc thông qua đơn vị tư vấn có đủ điều kiện, năng lực, kinh nghiệm chuyên môn cao.
• Kết quả đánh giá tác động môi trường thể hiện dưới hình thức lập báo cáo ĐTM.
• Một trong những hình thức quan trọng nhất mà ĐTM phải thực hiện đó chính là tham vấn đánh giá tác động môi trường.

Đặc biệt, cộng đồng dân cư sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình lập ĐTM của dự án đầu tư có tác động trực tiếp đến môi trường.

Việc tham vấn ĐTM phải có đầy đủ thành phần, cá nhân, tổ chức chịu tác động trực tiếp dự án tham gia để nghe những giải trình, kế hoạch hoạt động trước, trong và sau khi dự án đi vào hoạt động chính thức.

Thông qua đó, chủ đầu tư sẽ tiếp thu những ý kiến từ cộng đồng dân cư đóng góp đối với việc phát triển dự án theo đúng tiêu chuẩn và thân thiện với môi trường.

Trong chương trình tham vấn, chủ đầu tư cùng đơn vị tư vấn phải nêu rõ vị trí, tác động chính từ dự án. Đồng thời, họ cũng phải đưa ra những biện pháp khả thi đối với nguồn thải, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.

Sau giai đoạn thẩm định, dự án sẽ tiếp tục đi đến việc thẩm định báo cáo ĐTM. Lập hội đồng thẩm định sẽ bổ sung, điều chỉnh nội dung báo cáo ĐTM được hoàn chỉnh hơn.

Tùy thuộc vào tính chất từng dự án mà thời hạn thẩm định sẽ khác nhau. Đối với dự án thuộc Bộ TNMT thẩm định sẽ có thời hạn không quá 45 ngày, những dự án thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh thì thời hạn thẩm định không quá 30 ngày.

4. Giấy phép môi trường là gì?

Nằm trong khuôn khổ trở thành một loại hồ sơ môi trường mới nhất, giấy phép môi trường sẽ bao gồm nhiều loại giấy phép môi trường thành phần khác tích hợp thực hiện trong cùng thời điểm. Là khái niệm mới, GPMT bước đầu còn gây lúng túng đối với chủ doanh nghiệp vì trước đây chỉ lập HSMT ban đầu như ĐTM, kế hoạch bảo vệ môi trường.

Để xác định đối tượng phải có giấy phép môi trường, doanh nghiệp sẽ phải căn cứ vào quy mô, tính chất, công suất của dự án. Cụ thể, Luật BVMT 2020 có phân loại chi tiết các nhóm dự án đầu tư từ mức độ tác động đến môi trường cao nhất cho đến thấp nhất. Theo đó, dự án thuộc nhóm I, II và III hoạt động có phát sinh chất thải bắt buộc phải lập hồ sơ cấp GPMT theo quy định.

Mặc dù mới được áp dụng, nhưng vai trò của GPMT rất lớn. Loại hồ sơ này giúp chủ cơ sở xác định chính xác lưu lượng, dòng thải, chất ô nhiễm, phương thức xả thải cũng như tình trạng của nguồn tiếp nhận từ các nguồn thải quan trọng như nước thải, khí thải. Đồng thời, căn cứ vào GPMT thì dự án phải thiết kế, xây dựng công trình, thiết bị xử lý chất thải, xác định loại, khối lượng phế liệu nhập khẩu.

Giấy phép môi trường có thời hạn không? Căn cứ theo Khoản 4 Điều 40 của Luật BVMT thì thời hạn của GPMT được quy định theo các trường hợp dưới đây:

• Đối với dự án đầu tư nhóm I với thời hạn 7 năm;
• Đối với dự án thuộc cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung, cụm công nghiệp hoạt động trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành có thời hạn 7 năm;
• Các dự án đầu tư không thuộc trường hợp trên thì có thời hạn 10 năm.

Việc cấp GPMT quy định cụ thể hoạt động BVMT của dự án, đáp ứng yêu cầu thanh tra, kiểm tra, giám sát của cơ quan Nhà nước. Việc thống nhất thành một loại GPMT tạo bước đệm thuận lợi để nhà đầu tư triển khai dự án, hỗ trợ cho quá trình quản lý về môi trường chặt chẽ hơn.

5. Đăng ký môi trường thực hiện như thế nào?

Các dự án đầu tư không thuộc đối tượng cấp GPMT thì dự án đầu tư có phát sinh chất thải hoặc dự án hoạt động trước ngày Luật BVMT 2020 có hiệu lực thi hành thì phải lập hồ sơ đăng ký môi trường.

Cùng với đó, đối tượng được miễn đăng ký môi trường (Khoản 2 Điều 32 của Nghị định 08/2022/NĐ-CP) sẽ bao gồm những trường hợp dưới đây:

• Các dự án không phát sinh chất thải hoặc chỉ phát sinh CTR dưới 300 kg/ngày;
• Dự án phát sinh nước thải dưới 5 m3/ngày, khí thải dưới 50 m3/giờ phải xử lý bằng công trình thiết bị xử lý tại chỗ.

Các dự án đầu tư hoạt động với đặc trưng khác nhau. Với đối tượng đăng ký môi trường phải tiến hành trước khi dự án đi vào vận hành chính thức hoặc trước khi xả chất thải ra môi trường và tiến hành đăng ký trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày Luật BVMT 2020 có hiệu lực thi hành.

Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp bạn nắm rõ vai trò và tính chất của 5 vấn đề hồ sơ môi trường mới sẽ áp dụng phổ biến hơn đối với doanh nghiệp thông qua một số quy định, văn bản luật mới nhất. Công ty môi trường Hợp Nhất sẽ “bận rộn” hơn với những nhu cầu, thắc mắc của khách hàng vì thế chúng tôi sẽ cố gắng cập nhật, tìm hiểu chi tiết luật môi trường nhằm mang đến dịch vụ tư vấn môi trường hoàn hảo nhất.

Nếu có bất kỳ yêu cầu nào liên quan đến báo cáo ĐTM, giấy phép môi trường, đăng ký môi trường hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline 0938.857.768 để tư vấn dịch vụ đầy đủ hơn.