Việt Nam và vấn đề về ô nhiễm môi trường

Là quốc gia đang trên đà phát triển, Việt Nam đang trên đà tăng trưởng kinh tế với bước đi khá an toàn và mang nhiều triển vọng trong tương lai. Dù sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hay thương mại, chúng ta đều có những thay đổi rõ rệt tạo điều kiện để con người nâng cao chất lượng, tăng thu nhập, tạo mức sống lý tưởng và tiện lợi hơn trong tương lai.

Tác động của ô nhiễm đến môi trường và nền kinh tế

Mục đích dài hạn của Việt Nam trong 5, 10 hay vài chục năm tới là trở thành quốc gia phát triển, sánh ngang với các nước trên thế giới với sự phát triển toàn diện trên mọi lĩnh vực. Để trở thành cường quốc phát triển trên thế giới không phải là điều dễ dàng trong khi nước ta vẫn còn nhiều hạn chế về kinh tế, khoa học – kỹ thuật, thể chế, quy định pháp luật,… 

Ngoài những ràng buộc nhất định này, môi trường chính là yếu tố quan trọng hàng đầu mà chúng ta đang phải đối mặt và cần rất nhiều thời gian mới có thể giải quyết triệt để vấn nạn này. Hơn cả nguy hiểm, ô nhiễm gặm nhấm môi trường, len lỏi và phá hủy cuộc sống, đảo lộn lối sống và nghiêm trọng hơn khiến môi trường bị suy thoái, biến đổi khí hậu.

Trong khi đó, Việt Nam đang nỗ lực chạy đua theo quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước vì thế mà dễ gây ra nhiều sự chậm trễ về các tiêu chuẩn trong xử lý môi trường. Với đà tăng trưởng như hiện nay, nước ta vẫn ưu tiên và tập trung vào các ngành công nghiệp sản xuất, chưa kể việc thu hút sự đầu tư từ nước ngoài do đó mà nhiều địa phương phải trả giá đắt về ô nhiễm môi trường.

Sự lơ là trong công tác BVMT của một số đơn vị

Hiện nay, các KCN, CCN, làng nghề, khu đô thị, chung cư vẫn còn lơ là đến việc xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải công nghiệp thông thường. Ô nhiễm môi trường vì xả nước thải ô nhiễm, thải khí độc hại vào môi trường.

Với hệ thống thể chế về môi trường hiện nay vẫn chưa có những yêu cầu, quy định đặc thù về các tiêu chuẩn, quy chuẩn cụ thể. Trong đó, hiệu quả của chính sách, pháp luật hầu như vẫn chưa cao và vẫn còn thiếu tính liên kết, gắn kết với nhau. Đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm cao, mặc dù nhận được sự quan tâm và đề xuất các giải pháp xử lý kịp thời nhưng nhìn chung công tác xử lý vẫn còn gặp nhiều bất cập.

Với nước thải, Việt Nam không thiếu công nghệ xử lý nước thải ưu việt, an toàn và thân thiện với môi trường. Ngoài những công nghệ truyền thống, chúng ta còn tiếp cận và chuyển giao những công nghệ hiện đại từ nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp, Đan Mạch,… Do đó chỉ có một phần ô nhiễm được xử lý triệt để, còn nhiều khu vực khác vẫn chìm trong ô nhiễm vì bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Đối với không khí, Việt Nam sẽ hạn chế việc phát thải từ các phương tiện tham gia giao thông, đốt nhiên liệu, ứng dụng nhiên liệu tái tạo, năng lượng sạch để thay thế nguồn nhiên liệu hóa thạch.

Đối với các khu vực ô nhiễm cần tăng cường hoạt động quan trắc môi trường không khí và kiểm kê nguồn thải, đặc biệt chú trọng lắp đặt hệ thống quan trắc tự động, liên tục. Trong đó cần chú trọng đến 4 ngành quan trọng dưới đây như than, sắt thép, xi măng, hóa chất,… Theo các chuyên gia kinh tế và môi trường, chính sách phát triển kinh tế cần gắn liền với nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Với những thay đổi này chắc chắn sẽ mang tính đột phá, giải quyết các vấn đề môi trường ngày càng hiệu quả hơn.

Nên có cách tiếp cận với nguồn thải để tăng cường việc kiểm soát các vấn đề môi trường, xây dựng chiến lược quy hoạch tổng thể, đồng bộ, đổi mới công nghệ sản xuất bằng nguồn năng lượng sạch, thân thiện với môi trường hơn. Các cấp, ngành cần tiếp cận với những thành tựu khoa học mới, mang tính đột phá. Đối với các ngành có nguy cơ gây ô nhiễm nằm trong quy định phải dự báo và lập đtm liệt kê chính xác các nguồn thải có tác động tiêu cực đến môi trường.