Xử Lý Bụi, Khí Thải Nhà Máy Xay Xát, Lau Bóng Gạo

Đối với các nhà máy xay xát, lau bóng gạo, bụi, khí thải là chất ô nhiễm chính thường xuyên phát sinh trong quá trình hoạt động. Vì vậy, việc lắp đặt hệ thống xử lý bụi, khí thải là yếu tố then chốt để kiểm soát bụi, khí thải, đảm bảo vệ sức khỏe công nhân, bảo vệ môi trường và cộng đồng dân cư sinh sống gần khu vực nhà máy. Dưới đây, chúng ta cùng tham khảo về hệ thống xử lý bụi, khí thải nhà máy xay xát, lau bóng gạo tại một nhà máy.

1. Các nguồn phát sinh bụi, khí thải tại nhà máy xay xát, lau bóng gạo

Nhà máy xay xát, lúa gạo rất đa dạng về quy mô, công suất, dưới đây là một số quy trình hoạt động làm phát sinh bụi, khí thải tại một cơ sở sản xay xát 500 tấn nguyên liệu/ngày.

1.1. Quy trình sấy lúa

Cấp liệu > Sàng tạp chất > Cân định lượng loadcell > Bồn chứa > Sấy (36 – 40oC) > Bồn chứa > Cân định lượng loadcell > Thành phẩm > Kho chứa

Các nguồn phát sinh bụi, khí thải, tiếng ồn tại quy trình này: Cấp/nạp liệu, sàng tạp chất, sấy lúa

1.2. Quy trình xay xát gạo

Lúa nguyên liệu > Sàng tạp chất > Cối lức (bóc vỏ lúa) > Sàng cám to > Hút rớt >  Sàng đảo > Giằng sóc > Giằng tách thóc > Thùng chứa gạo lứt > Xát trắng trả cho khách

Các nguồn phát sinh bụi, khí thải, tiếng ồn tại quy trình này: Sàng tạp chất, bóc vỏ lúa, sàng cám to, hút rớt, sàng đảo, giằng sóc, giằng tách thóc.

1.3. Quy trình lau bóng gạo

Gạo lứt nguyên liệu > Sàng tạp chất > Sàng tách thóc lứt . Máy xát trắng 1 > Máy xát trắng 2 > Máy lau bóng 1 > Máy lau bóng 2 > Sấy > Sàng đảo > Trống chọn hạt > Thùng chứa tấm > Thùng chứa gạo lứt thành phẩm.

Ở quy trình này, bụi, tiếng ồn, tạp chất phát sinh chủ yếu tại công đoạn sàng tạp chất.

2. Đặc điểm và tác hại của bụi, khí thải nhà máy xay xát, lau bóng gạo

Nguyên liệu lúa từ sà lan, tàu ghe vào nhà máy bằng băng chuyền nên phát sinh bụi trong quá trình vận chuyển, hoạt động này gây phát sinh bụi vốn là phần lông tơ nhỏ mịn bên ngoài của lớp vỏ lúa.

Đặc biệt, bụi, tro từ các hoạt động xay xát lúa gạo có kích thước rất đa dạng, từ bụi mịn đến bụi khô. Trong đó Bụi có kích thước từ 0,01 – 10µm (bụi bay) thường gây tổn hại đến cơ quan hô hấp. Bụi có kích thước lớn hơn 10µm thường gây hại cho mắt, gây nhiễm trùng và dị ứng. Bụi góp phần chính vào ô nhiễm do các hạt lơ lửng và do các sol khí, có tác dụng hấp thụ và khuếch tán ánh sáng mặt trời, làm giảm độ trong suốt của khí quyển và do đó làm giảm bớt tầm nhìn.

Sự lan tỏa của bụi, tro vào không khí tại khu vực xay xát và khu vực ngoài nhà máy do tích tụ lâu ngày dưới mặt đất và dưới tác động của gió. Tùy vào nồng độ, mức độ bụi và thời gian tiếp xúc mà mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng sẽ khác nhau. Tuy nhiên, nếu hít phải bụi lúa gạo trong một thời gian dài có thể gây ra các bệnh về hô hấp như viêm phổi, bệnh bụi phổi, dị ứng, hen suyễn.

3. Phương pháp xử lý bụi, khí thải nhà máy xay xát, lau bóng gạo

Mỗi nhà máy có thể có thể được thiết kế quy trình công nghệ xử lý bụi, khí thải khác nhau do quy mô khác nhau. Dưới đây là sơ đồ công nghệ xử lý bụi, khí thải của một nhà máy.

Sơ đồ công nghệ

Quy trình sấy lúa + Quy trình xay xát + Quy trình lau bóng + Bụi do xuất thành phẩm > Quạt hút > Cyclone > Thiết bị lọc bụi túi vải > Bụi, cám thu hồi

Thuyết minh quy trình

Trong quá trình hoạt động của nhà máy, bụi chủ yếu phát sinh từ dây chuyền xay xát. Do đó, ở khu vực phát sinh bụi chủ cơ sở đã lắp đặt các quạt hút để thu khí mang bụi đưa về cyclone và lọc bụi túi vải. Cụ thể, quy trình xử lý bụi ở các dây chuyền sản xuất như sau:

Nguyên tắc hoạt động của Cyclone

Nguyên tắc hoạt động của Cyclone là dựa trên sự sử dụng lực ly tâm khi dòng khí chuyển động xoáy trong thân dụng cụ do đưa dòng khí vào Cyclone theo phương tiếp tuyến. Do tác dụng của lực ly tâm các hạt bụi có trong khí bị văng về phía thành Cyclone và tách khỏi dòng. Khí sạch tiếp tục chuyển động quay và sau đó ngoặt hướng 1800 và đi ra khỏi cyclone qua ống thải đặt theo trục Cyclone. Các hạt bụi sau khi đến thành Cyclone, dưới tác động của dòng chuyển động hướng trục và của trọng lực sẽ chuyển động về phía ống thu bụi và được lấy ra ngoài. Với hiệu quả lọc bụi của các Cyclone từ 80 - 90% (đối với thành phần bụi có kích cỡ > 5 micromet) đảm bảo nồng độ bụi đầu ra đạt tiêu chuẩn cho phép thể hiện qua thông số nồng độ bụi đầu ra của các hệ thống xử lý. Trấu và các hạt bụi có kích thước lớn hơn 5 micromet sẽ được giữ lại tại đây, sau đó được thu gom vào bao và đưa vào kho chứa cám.

Bụi có kích thước nhỏ hơn 5 micromet sẽ theo không khí đi vào thiết bị lọc túi vải. Vải có kích thước lỗ rất nhỏ, lại có nhiều lông tơ trên bề mặt sợi nên khả năng lọc bụi đạt được hiệu suất rất cao (trên 99% đối với bụi có kích thước 1 micromet trở lên). Ngoài ra, như đã trình bày ở phần trước, dây chuyền công nghệ sản xuất của nhà máy là dây chuyền tự động và hoàn toàn khép kín nên đã phần nào hạn chế đến mức tối đa quá trình phát tán bụi ở các công đoạn phát sinh.

Cyclone lọc bụi đặt tại vị trí phát sinh nhiều bụi như đặt tại dây chuyền sản xuất. Khi vận hành một thời gian cyclone sẽ bị bám bụi và khả năng xử lý bị hạn chế. Nhà máy sẽ tiến hành lấy lớp vật liệu lọc ra và cho thổi dòng khí ngược từ dưới lên để rủ bụi bám vào, sau đó sẽ tiếp tục sử dụng. Ngoài ra định kỳ 5 năm tiến hành thay lớp vật liệu lọc.

Hệ thống lọc bụi túi vải (hệ thống lọc bụi tay áo)

Sau khi qua thiết bị tách bụi Cyclone, bụi, khí thải được đưa vào thiết bị lọc bụi túi vải để xử lý bụi mịn, bụi khô khó tách khỏi dòng khí.

Nguyên lý hoạt động: Dòng khí, hạt bụi được khống chế ở ngưỡng nhiệt độ từ 70oC đến 180oC được quạt hút hút vào buồng làm sạch. Tại đây, bụi được giữ lại trên thành túi lọc còn không khí sạch và dòng khí sạch thoát ra ngoài.

Sau một khoảng thời gian đã được cài đặt trước, động cơ hút và van gió chính sẽ đóng lại. Lúc này van rũ bụi mở ra, khí nén với áp lực lớn qua buồng làm sạch xả vào túi lọc làm rung các túi lọc. Hạt bụi được rơi xuống ở đáy buồng. Sau khi rũ cong, van thu hồi liệu mở ra, hạt bụi được thu hồi và quá trình hoạt động này hoạt động tương tự với các chu trình tiếp theo.

Bụi lắng đọng được làm sạch bởi cơ cấu rung lắc. Phương pháp này có khả năng giữ lại trên 99% bụi và thường không bị phụ thuộc vào nồng độ bụi. Tuy nhiên phương pháp này chỉ phù hợp với bụi tự do cuốn theo dòng khí. Hơn 99%  bụi độc như asenic, chromium, cadmium, chì, niken có khả năng bị giữ lại.

Trên đây là một số thông tin về hệ thống xử lý bụi, khí thải nhà máy xay xát, lau bóng gạo với công suất 500 tấn nguyên liệu/ngày. Quy trình này có thể áp dụng tại các cơ sở có công suất tương đương và quy trình hoạt động tương tự.

Hiện nay công tác quản lý chất thải, bảo vệ môi trường càng được siết chặt thông qua các văn pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó Luật BVMT 2020 có quy định rõ về đối tượng thực hiện hồ sơ môi trường và các công trình bảo vệ môi trường.

Vì vậy, để có thể hoạt động lâu dài, ổn định tránh tình trạng bị cư dân sinh sống phàn nàn và bị cơ quan môi trường xử phạt do ô nhiễm, các nhà máy, cơ sở xay xát gạo cần trang bị hệ thống, thiết bị xử lý bụi, khí thải theo đúng quy định. Việc này còn giúp tạo ra môi trường làm việc trong lành, sạch sẽ, bảo vệ sức khỏe của công nhân và đảm bảo năng suất lao động.

Nếu Quý Công ty đang có nhu cầu tư vấn, thiết kế và lắp đặt hệ thống xử lý bụi, khí thải cho nhà máy xay xát, lau bóng gạo, xin vui lòng ĐỂ LẠI THÔNG TIN hoặc gọi về Hotline: 0938.857.768 để được tư vấn cụ thể hơn.