Xử lý chất thải rắn trong ngành chăn nuôi
Đã kiểm duyệt nội dung
Ảnh hưởng của nước thải - chất thải chăn nuôi đến môi trường
Ngành chăn nuôi Việt Nam hiện nay có xu hướng chuyển dịch từ quy mô hộ gia đình thành chăn nuôi kiểu tập trung theo kiểu trang trại có quy mô lớn. Có hàng trăm lý do để ngành chăn nuôi có bước phát triển mạnh mẽ như vậy trước tiên phải kể đến tốc độ tiêu thụ và nhu cầu của con người ngày càng gia tăng.
Cùng với xu hướng đó, ô nhiễm môi trường tại các vùng nông thôn càng trở nên nghiêm trọng hơn, nguyên nhân được xác định là nước thải chăn nuôi nhỏ, lẻ với lưu lượng nước thải không được kiểm soát những vẫn xả thẳng ra môi trường. Thế nhưng quy mô trang trại cũng chẳng có chuyển biến tích cực gì mấy, mặc dù có biện pháp xử lý môi trường nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường xuất phát từ công tác quản lý môi trường và áp dụng công nghệ xử lý nước thải vẫn chưa phù hợp.
Nước ta có đến 12 triệu hộ gia đình chăn nuôi và 23.500 trang trại chăn nuôi tập trung, chăn nuôi lơn chiếm 4 triệu hộ và 8 triệu hộ đối với chăn nuôi gia cầm, có đến 362 triệu gia cầm, 29 triệu con lợn và 8 triệu gia súc. Bạn có biết, ước tính mỗi năm ngành chăn nuôi thải ra môi trường đến 84,5 triệu tấn/năm, có khoảng 20% được sử dụng làm khí sinh học, ủ phân, cho cá ăn,… còn lại 80% lượng chất thải chăn nuôi thải ra môi trường gây ô nhiễm.
Theo số liệu thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì có đến 40% lượng chất thải chăn nuôi phát sinh chưa qua xử lý vẫn xả thẳng ra ngoài. Có tới 32% trang trại và 47% nông hộ không có bất kỳ biện pháp hay công nghệ xử lý nước thải nào. Xử lý chất thải chăn nuôi là xóa bỏ hiện trạng ô nhiễm nguồn nước, ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước ngầm, làm suy giảm chất lượng nước trồng trọt, canh tác. Chưa kể đến sự phân hủy nhanh của chất thải gồm CO2, NH3, CH4, H2S, vi khuẩn thành mùi hôi khó chịu, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con người.
Chất thải chăn nuôi gà sử dụng ít nước được tiêu thụ cho mục đích trồng rau, hoa quả, cây cảnh, phân hữu cơ cho ngành trồng trọt như cà phê, tiêu, cao su. Còn lại, nước thải chăn nuôi lợn và bò sử dụng nhiều nước hơn vì chất thải lỏng từ trang trại không được thu gom và xử lý đúng cách.
Phân loại chất thải rắn trong chăn nuôi
Chất thải rắn được chia làm 3 loại:
- Chất thải rắn gồm phân, thức ăn, xác gia súc, gia cầm chết
- Chất thải lỏng gồm nước tiểu, nước rửa chuồng, nước dùng để tắm gia súc
- Chất thải khí gồm CO2, NH3
Hiện nay chỉ có 40 – 50% lượng chất thải rắn của chăn nuôi chưa được xử lý, phần còn lại được xả thẳng ra môi trường như cống, ao, hồ, kênh rạch. Chưa kể đến mỗi hộ gia đình thường chăn nuôi khoảng vài con heo trở lại vẫn không được xử lý thường xuyên, phân, thức ăn và rác không hợp lý gây ra không ít hậu quả của môi trường phải gồng mình gánh chịu hằng ngày.
Điển hình như thôn Trà Lâm (tỉnh Bắc Ninh), người dân luôn phải sống trong cảnh mùi hôi khó chịu, mùi phân lợn hằng ngày. Ở đây có đến 80% số hộ chăn nuôi lợn, mỗi hộ gia đình nuôi ít nhất 10 – 20 con/hộ và có khi 50 – 70 con tại một số trang trại. Chính vì thế, chất thải rắn xả thẳng ra các cống thoát nước mà cống thoát nước vẫn chưa được khai thông, tình trạng ứ nước, đọng nước liên tục mà phân lợn ngập ngụa nhất là vào mùa mưa, nước thải lợn chảy tràn làn lan khắp nơi.
Chưa kể, sông, kênh, rạch, ao hồ trước kia vốn dĩ trong xanh, là nơi tắm rửa, giặt giũ thì hiện nay chả ai dám động vào dòng nước. Bởi lẽ, nước nhiễm bẩn đến “đáng sợ” với nhiều ao tù nước đọng, đen xì hoặc sình lầy bốc mùi nồng nặc khó chịu.
Cũng ở tỉnh Thái Nguyên, trên địa bàn tỉnh có 670 trang trại chăn nuôi với 274 trại chăn nuôi lợn, 350 trại chăn nuôi gà còn lại trang trại nuôi trâu, ngựa, dê,… có đến 90% trang trại chăn nuôi có số lượng dưới 1000 con/năm. Các trang trại này nằm xen kẽ với khu dân cư, quy mô chăn nuôi nhỏ, lẻ vẫn không đủ diện tích xây dựng hệ thống xử lý nước thải.
Một số phương pháp xử lý nước thải ngành chăn nuôi
- Quy hoạch chăn nuôi
- Xử lý chất thải chăn nuôi bằng hệ thống khí sinh học Biogas
- Xử lý chất thải bằng chế phẩm sinh học
+ Xử lý môi trường bằng men sinh học
+ Chăn nuôi trên đệm lót sinh học
- Xử lý chất thải bằng ủ phân hữu cơ
- Xử lý bằng công nghệ tách phân
- Xử lý nước thải bằng oxy hóa
- Công tác vệ sinh chuồng trại
- Trồng cây
- Hồ sinh học