Xử Lý Nước Thải Sản Xuất Bánh Tráng

Bánh tráng là sản phẩm được sản xuất từ gạo và nước thải của nó rất dễ lên men, gây mùi do chứa nhiều tinh bột, tạp chất hữu cơ ở dạng hòa tan hoặc dạng lơ lửng có khả năng phân hủy sinh học. Để đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, các cơ sở sản xuất cần trang bị hệ thống xử lý phù hợp. Trong nội dung dưới đây, Môi trường Hợp Nhất giới thiệu hệ thống xử lý nước thải sản xuất bánh tráng tại một cơ sở.

1. Quy trình sản xuất và các nguồn phát sinh nước thải sản xuất bánh tráng

Mỗi cơ sở, làng nghề sản xuất bánh tráng sẽ có quy trình sản xuất khác nhau tùy vào sản phẩm đầu ra phân phối trên thị trường. Dưới đây là minh họa về quy trình xử lý nước thải sản xuất bánh tráng tại một xưởng sản xuất.  

Gạo > Ngâm, làm sạch > Xay > Tách nước > Phối trộn > Tráng – hấp > Sấy > Làm khô tự nhiên > Làm lạnh > Cắt, dập định hình > Kiểm tra > Đóng gói > Dò kim loại > Đóng thùng, nhập kho.

Từ quy trình sản xuất, chúng ta thấy nước thải phát sinh từ các công đoạn như sau:

- Nước thải từ công đoạn ngâm, làm sạch gạo, tách nước, hấp;

- Nước thải từ hoạt động rửa thiết bị, dụng cụ sản xuất, như rửa thùng, rửa vĩ chứa bột, khuôn định hình;

- Nước thải rửa lọc của hệ thống nước cấp;

- Nước thải của bể xử lý lò hơi;

- Nước thải từ nhà ăn, căn tin, từ nhà vệ sinh của công nhân.

2. Đặc điểm nước thải sản xuất bánh tráng

Đối với nước thải sản xuất thì chứa nhiều tinh bột, các loại axit hữu cơ khá cao nên rất dễ phân hủy và lên men kỵ khí bốc mùi hôi nồng. Bên cạnh đó, nước thải cũng chứa nhiều tạp chất như cát, sạn, vỏ trấu, rác.

Đối với nước thải sinh hoạt: Chứa nhiều dầu mỡ, protein, chất dinh dưỡng, chất tẩy rửa, vi khuẩn, v.v…

Nếu không có biện pháp xử lý, nước thải xả ra môi trường sẽ gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe người dân sinh sống tại khu vực gần đó.

3. Quy trình xử lý nước thải sản xuất bánh tráng

Tất cả các loại nước thải của cơ sở được thu gom và dẫn về trạm xử lý nước thải để xử lý trước khi dẫn ra cống thoát nước chung trong khu vực.

Nước thải > Hố thu gom >  Bể điều hòa > Bể xử lý sinh học kỵ khí > Bể xử lý sinh học hiếu khí > Bể lắng > Bể lọc > Bể khử trùng > Thoát ra cống thoát nước.

Thuyết minh công nghệ:

• Hố thu gom nước thải: Nước thải sinh ra từ hoạt động sản xuất của nhà máy theo hệ thống ống dẫn về hố thu gom để thu gom tinh bột chìm và váng nổi. Hàm lượng cặn chìm trong nước thải sản xuất khá lớn nếu để lâu ngày, chúng sẽ kết dính lại với nhau và gây tắc nghẽn hệ thống, vì vậy, các cặn chìm phải được thu gom và vệ sinh định kỳ.
• Bể điều hòa: Điều hòa nồng độ và lưu lượng nước thải. Do đặc trưng của nước thải, bể điều hòa được thiết kế làm 3 ngăn. Ngăn đầu tiên có vai trò tách cặn nổi, ngăn thứ hai có vai trò lưu lại cặn chìm và ngăn thứ 3 có tác dụng điều hòa
• Bể sinh học kỵ khí: Trong bể được gắn giá thể vi sinh để tăng diện tích tiếp xúc giữa vi sinh kỵ khí với nước thải, quá trình xử lý kỵ khí giúp làm giảm hàm lượng chất ô nhiễm để tiếp tục cho các quá trình xử lý phía sau.
• Bể sinh học thiếu khí (anoxic): Bể này có vai trò khử nitơ, để tăng hiệu suất của quá trình khử nitrat, người ta lắp máy khuấy trộn chìm trong bể để tăng tần suất tiếp xúc giữa nước thải với các chủng loại vi sinh khử nitrat. Các vi khuẩn khử nitrat sẽ tách oxy của nitrat (NO3-) và nitrit (NO2-) để oxy hóa chất hữu cơ. Quá trình này cần nguồn cacbon hữu cơ có sẵn trong nước thải hoặc bổ sung từ bên ngoài vào, kết thúc giai đoạn xử lý này là tạo thành nitơ phân tử N2 và sau đó sẽ thoát ra khỏi nước thải.
• Bể sinh học hiếu khí: Vi sinh hiếu khí tiếp nhận oxy và chuyển hóa chất hữu cơ thành thức ăn. Trong điều kiện hiếu khí, vi sinh vật hiếu khí sử dụng chất hữu cơ làm nguồn dinh dưỡng để phát triển và tăng sinh khối, nhờ vậy, hàm lượng chất ô nhiễm trong nước thải được giảm xuống ở mức thấp nhất.
• Bể lắng: Lắng vi sinh từ quá trình xử lý sinh học hiếu khí và tách bùn vi sinh ra khỏi nước thải. Cặn lắng ở đáy bể được bơm tuần hoàn trở về bể sinh học hiếu khí để duy trì mật độ sinh khối, phần nước trong trên mặt bể lắng tiếp tục chảy qua bể lọc.
• Bể lọc: Lọc tạp chất, cặn lơ lửng trong nước thải. Trong bể lọc được bố trí các lớp vật liệu lọc như sỏi, cát, thạch anh, nhờ vậy các chất lơ lửng trong nước thải khi đi qua các lớp vật liệu lọc sẽ bị giữ lại. Phần nước sau lọc ra khỏi hệ thống sẽ tự chảy bể dự trữ hoặc thoát ra cống thoát nước.

Trên đây là hệ thống xử lý nước thải sản xuất bánh tráng với các quá trình kỵ khí – thiếu khí – hiếu khí. Ngoài quy trình xử lý này, các đơn vị chuyên môn có thể thiết kế nhiều quy trình công nghệ xử lý khác nhau (sử dụng bể keo tụ tạo bông) để thích hợp với đặc trưng nước thải ở mỗi xưởng/cơ sở sản xuất.  

Để tham khảo thêm các phương pháp xử lý nước thải của các lĩnh vực khác, các bạn có thể truy cập vào mục TIN TỨC NGÀNH MÔI TRƯỜNG của website: moitruonghopnhat.com. Đồng thời, Môi trường Hợp Nhất rất hoan nghênh mọi ý kiến đóng góp từ Quý Bạn đọc để nội dung được hoàn thiện tốt hơn, xin cảm ơn.