Top 3 Tác Hại Của Hạt Vi Nhựa Với Môi Trường

Hạt vi nhựa là những mảnh nhựa nhỏ li ti có kích thước dưới 5mm, nhưng lại gây ra hậu quả lớn đối với môi trường. Chúng có thể tích tụ trong đất, nước và không khí, ảnh hưởng đến sinh vật và chuỗi thức ăn. Dưới đây là top 3 tác hại của hạt vi nhựa đối với môi trường.

1. Tác hại của hạt vi nhựa đối với môi trường đất

Một số tác hại của hạt vi nhựa đối với môi trường đất phải kể đến là: 

- Gây biến đổi tính chất đất: Hạt vi nhựa làm thay đổi độ tơi xốp, độ giữ nước và khả năng thoáng khí của đất, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của cây trồng và vi sinh vật trong đất.

- Làm giảm sự phì nhiêu của đất: Ô nhiễm vi nhựa trên cạn đã dẫn đến sự suy giảm các loài sống dưới bề mặt, chẳng hạn như ve, ấu trùng và các sinh vật nhỏ khác duy trì độ phì nhiêu của đất. Giun đất và vi sinh vật có thể nuốt phải hạt vi nhựa, gây rối loạn tiêu hóa, giảm khả năng phân hủy hữu cơ tự nhiên.

- Ảnh hưởng đến sinh vật đất: Khi các hạt nhựa phân hủy, chúng sẽ có được các đặc tính vật lý và hóa học mới, làm tăng nguy cơ chúng sẽ có tác động độc hại đến các sinh vật.

- Cản trở sự hấp thu dinh dưỡng: Hạt vi nhựa hấp phụ các chất ô nhiễm khác (kim loại nặng, thuốc trừ sâu), khi ngấm vào đất sẽ làm giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất của cây.

- Làm giảm chất lượng nông sản: Vi nhựa có thể tích tụ trong đất thông qua phân bón hữu cơ, nước thải hoặc rác thải nhựa. Điều này ảnh hưởng đến khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất, gián tiếp làm giảm năng suất cây trồng.

2. Tác hại của hạt vi nhựa đối với môi trường nước

Hạt vi nhựa gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với môi trường nước như: 

- Gây ô nhiễm nguồn nước: Vi nhựa có kích thước rất nhỏ, khó phân hủy và dễ xâm nhập vào sông, hồ, ao, kênh rạch và đại dương, làm giảm chất lượng nước mặt và nước ngầm. 

- Gây ô nhiễm đại dương: Theo các số liệu thống kê, mỗi năm có khoảng 12 triệu tấn nhựa thải vào đại dương, các mảnh vụn nhựa theo thời gian phân hủy thành các mảnh có kích thước rất nhỏ và không thể nhìn thấy bằng mắt thường nhưng lại gây ra tác động rất lớn đối với hệ sinh thái biển.

- Ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh: Nhiều loài sinh vật như cá, tôm, sò, mực… nhầm lẫn vi nhựa là thức ăn và tiêu thụ chúng. Điều này gây tổn thương đường tiêu hóa, rối loạn trao đổi chất, giảm khả năng sinh sản và tăng nguy cơ tử vong.

- Lan truyền chất độc: Hạt vi nhựa thường mang theo chất độc bám trên bề mặt (như dioxin, PCB), khiến chúng trở thành nguồn lây nhiễm chất độc trong chuỗi thức ăn.

- Gây trở ngại cho hệ thống xử lý nước: Do kích thước của chúng quá nhỏ nên một số quy trình xử lý nước không thể loại bỏ hoàn toàn. Hoặc gây tốn kém rất nhiều chi phí bởi đầu tư công nghệ, máy móc hiện đại cho quá trình xử lý hạt nhựa trong nước so với các quy trình thông thường.

3. Tác hại của hạt vi nhựa đối với môi trường không khí

Không chỉ gây ô nhiễm môi trường đất và nước, hạt vi nhựa cũng là tác nhân gây ô nhiễm không khí. 

- Phát tán vi nhựa trong không khí: Hạt vi nhựa có thể bay lơ lửng trong không khí, đặc biệt là từ lốp xe, vải sợi tổng hợp và các hoạt động đốt nhựa.

- Gây hại đến sức khỏe con người: Khi hít phải, vi nhựa có thể xâm nhập vào phổi, gây viêm nhiễm, kích ứng và tiềm ẩn nguy cơ ung thư.

- Góp phần làm tăng ô nhiễm không khí: Vi nhựa trong không khí kết hợp với bụi mịn (PM2.5) làm trầm trọng thêm tình trạng ô nhiễm đô thị.

- Gây biến đổi khí hậu một cách gián tiếp: Quá trình sản xuất và phân rã nhựa làm phát sinh khí nhà kính như CO2, methane. Bên cạnh đó, hạt nhựa khi phân hủy ra ngoài môi trường cũng tạo ra các khí nhà kính làm ảnh hưởng đến tầng ozone và nhiệt độ trên toàn cầu.

4. Tác hại khác của hạt vi nhựa

Ngoài 3 tác động chính nêu trên, hạt vi nhựa còn gây ảnh hưởng đối với môi trường sinh thái tự nhiên như:

- Đe dọa đa dạng sinh học: Vi nhựa ảnh hưởng đến các loài động thực vật ở nhiều cấp độ trong chuỗi thức ăn, từ sinh vật phù du đến động vật ăn thịt.

- Gây mất cân bằng sinh thái: Khi một loài bị suy giảm do tác động của vi nhựa, cả chuỗi thức ăn bị ảnh hưởng, làm mất cân bằng tự nhiên.

- Lan truyền rộng khắp: Vi nhựa có khả năng di chuyển xa nhờ gió, nước, động vật… khiến chúng hiện diện cả ở những nơi xa xôi như vùng cực, núi cao và đại dương sâu thẳm.

Trên đây là một số thông tin về top 3 tác hại của hạt vi nhựa đối với môi trường. Có thể thấy, hạt vi nhựa đang là mối đe dọa lớn đối với môi trường vì chúng gây ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của sinh vật và tích tụ trong chuỗi thức ăn. Nếu không kiểm soát kịp thời, vi nhựa sẽ tiếp tục hủy hoại hệ sinh thái tự nhiên và đe dọa sự phát triển bền vững. Vì vậy, việc giảm thiểu rác thải nhựa và nâng cao nhận thức cộng đồng là điều cấp thiết ngay từ bây giờ.